چشم‌انداز صنعت پنجره در پساتحریم

و رای آنچه دو طرف چه توافقی کرده‌اند و میزان پایبندی و تعهدات چگونه خواهد بود یا موافقان و مخالفان هرکدام از چه زاویه‌ای به این توافق تاریخی می‌نگرند، سوال اصلی این است که اقتصاد ایران در پساتحریم چه فراز و فرودهایی را شاهد خواهد بود و چه تدابیری باید به کار گرفته شود که ثمره آن تقویت تولید ملی صادرات‌گرا با قدرت رقابت در کلاس جهانی باشد؟

برای مشاهده فایل پی دی اف کلیک کنید.

بدون تردید صنعت در و پنجره ایران هم مشمول چنین وضعیتی است و باید چشم‌اندازی روشن از آینده صنعت در و پنجره در پساتحریم در اختیار داشت و ضرورت ایجاب می‌کند که همه مدیران ارشد، صاحبنظران و کارشناسان مرتبط به این موضوع بیاندیشند که فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از برداشته شدن تحریم‌ها و گشایش در فضای اقتصادی کشور بر صنعت ساختمان در سطحی کلان‌تر و صنعت در و پنجره در سطحی تخصصی‌تر چه خواهد بود؟
شاید خوش بینی نخستین این باشد که در نتیجه توافق هسته ای نرخ ارز پایین خواهد آمد و همین موضوع قیمت تمام شده کالاها و خدمات وارداتی مورد نیاز صنعت در و پنجره را کاهش خواهد داد. برنامه ریزی روی این ایده از سوی فعالان صنعت در و پنجره البته خطرناک و اشتباه خواهد بود، چرا که به نظر می‌رسد دولت و بانک مرکزی قصد ندارند که به دستکاری نرخ ارز برای خوشحالی موقت در اقتصاد ملی روی آورند، به ویژه اینکه پایین آوردن مصنوعی نرخ ارز به زیان تولید و صادرات خواهد بود و عملا یک نوع رانت در اقتصاد را ایجاد خواهد کرد. بنابراین شرط بندی اقتصادی روی کاهش نرخ ارز دستکم برای آینده میان مدت به مصلحت نخواهد بود.
یکی دیگر از فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی صنعت ساختمان به ویژه در حوزه کالاهای ساختمانی، تغییر بازیگران و نقش، جایگاه و سهم آنها در بازار خواهد بود. این رخداد که ممکن است در میان مدت رخ دهد ورود کالاها و خدمات و یا سرمایه گذاری خارجی در کالاهای ساختمانی باشد و بدیهی ترین انتظار این خواهد بود که سهم برخی کشورها و برخی برندها که در نتیجه شرایط تحریم دست برتر را در بازار و صنعت ساختمان ایران داشته اند، شاهد حضور رقبای جدی تر از برخی کشورها خواهند بود که برآیند این تغییر جایگاه بازیگران البته باعث ریزش‌ها و رویش‌های جدید در صنعت ساختمان و البته صنعت در و پنجره و شیشه ایران خواهد شد.
به نظر می‌رسد حتی نگاه مصرف کننده نهایی از کیفیت و استانداردهای صنعت ساختمان در آینده دچار دگرگونی فرصت سازی خواهد شد و به تدریج با افزایش سطح آگاهی مردم نسبت به وجود کالای برتر در صنعت ساختمان از انتخاب کالاها و خدمات فاقد استاندارد و ضمانت‌های کیفی فاصله خواهند گرفت. بنابراین از حالا به بعد شرکت‌های فعال در صنعت ساختمان به ویژه صنعت در و پنجره و شیشه‌های ساختمانی باید به فکر تغییر استراتژی صنعتی و تجاری خود متناسب با تحولات آینده باشند، در غیر این صورت خواسته یا ناخواسته، دیر یا زود باید آماده خروج از بازار شوند. این نه یک هشدار که واقعیتی است قطعی و حتمی. در اینجا لازم است از آنچه در محیط بیرونی و درونی صنعت در و پنجره در فردای پس از برداشتن تحریم‌ها رخ خواهد داد دقیق تر نگاهی بیاندازیم، از جمله:
صنعت تولید پروفیل یو.پی.وی.سی و بازار آن شاید بیشترین تاثیر را از برداشتن تحریم‌ها تجربه کند. یکی از انتظارات می‌تواند ورود و جضور جدی تر برندهای غایب یا دارای نقش و سهم کمتر در سال‌های اخیر باشد، اتفاقی که البته ممکن است از یک سو سهم پروفیل‌های فاقد کیفیت و استانداردهای لازم را کاهش دهد و یا اینکه در نتیجه عدم نظارت اقتصادی از حیث میزان نیاز داخلی به پروفیل خارجی یا کنترل‌های فنی در خصوص استانداردهای کیفیت شاهد کاهش سهم تولیدکنندگان داخلی از بازار باشیم. افزون بر اینها، این احتمال وجود دارد که با رفع تحریم‌ها سرمایه گذاری برای تاسیس و راه اندازی خطوط تولید پروفیل یو.پی.وی.سی افزایش یابد که باید دید استراتژی وزارت صنعت، معدن و تجارت با در نظر گرفتن ظرفیت‌های خالی در واحدهای احداث شده فعلی کشور چیست؟ واقعیت این است که برای عبور ایمن، فرصت ساز و تضمین کننده موفقیت در آینده ضرورت دارد تا انجمن صنایع تولیدکنندگان پروفیل یو.پی.وی.سی ایران دستکم یک تصویر روشن از چالش‌ها و فرصت‌ها در اختیار داشته باشند و مجموعه از تدابیر و پیشنهادها و راهکارها را برای شرایط پساتحریم با رویکرد ایجاد رقابت سالم و برابر در صنعت پروفیل یو.پی.وی.سی ایران را تدوین و اجرایی نماید و حتی خواسته‌ها و مطالبات خود از مسئولان و دستگاه‌های اجرایی ذی ربط را مشخص سازد.
هم در بخش پروفیل، هم یراق آلات و هم ماشین آلات در و پنجره به تدریج احتمال حضور مستقیم شرکت‌های خارجی و راهبرد تجاری آنها خواهیم بود و بسیاری از برندهای متفرقه در هر سه بخش به ناچار با کمبود فضای رقابت مواجه خواهند شد، چه اینکه با برداشته شدن تحریم‌ها و سهولت در نقل و انتقال ارز این امکان وجود دارد که بسیاری از برندها بخواهند که حضوری مستقیم و موثر در بازار ایران داشته باشند و دیگر به نمایندگی‌های متعدد و پراکنده رضایت ندهند. حتی این احتمال جدی وجود دارد که برخی از برندهای اروپایی عزم خود را جزم کنند تا شریک تجاری مطمئنی در ایران پیدا کنند و سهم از دست رفته سال‌های گذشته را پس بگیرند و از سهم دیگر کشورها و برندها کم کنند. البته باید تدبیری اندیشیده شود که اولا حضور برندهای مطرح در هر چهار بخش پروفیل یو.پی.وی.سی، ماشین آلات ساخت و مونتاژ در و پنجره و هم یراق آلات و ملزومات به گونه ای صورت پذیرد که نتیجه آن مشارکت واقعی با رویکرد انتقال دانش فنی و همچنین صرف هزینه‌های لازم در عرصه آموزش باشد و حضور این برندها تنها با هدف کسب سود تجاری نباشد. البته فرصت‌ها و چالش‌های دیگری هم مطرح است که کالبد شکافی آن را به شماره آینده واگذار کرده و انتظار پنجره ایرانیان این است که همه دیدگاه‌ها و نظرها و پیشنهادها و دغدغه‌های خود را مطرح کنند.
اما شاید یکی از عرصه‌های صنعت در و پنجره که در نتیجه برداشته شدن تحریم‌ها شاهد بیشترین ریزش‌ها و رویش‌ها خواهد بود به جبهه اصلی صنعت یعنی تحولات در بین کارگاه‌ها و شرکت‌های ساخت و مونتاژ در و پنجره مربوط خواهد شد. چه اینکه در صورت حضور برندها و شرکت‌های مطرح خارجی به تدریج سطح انتظارات و مطالبات مصرف کنندگان اولیه و نهایی در و پنجره‌ها شامل سازندگان ساختمان‌ها و مردم تغییر خواهد کرد و شرکت‌ها و کارگاه‌هایی می‌تواند حضوری مطمئن و حتی رو به پیشرفت در صنعت و بازار در و پنجره داشته باشند که بتوانند هم سطح کیفیت محصولات و خدمات خود را افزایش دهند و هم اینکه پا به پای تحولات آینده صنعت، ساختار تولید و تجارت خود را تغییر دهند.
واقعیت این است که به تدریج و شاید در میان مدت تولید محصولی واحد به نام در و پنجره با استفاده از پروفیل‌ها و یراق آلات متعدد و متنوع با ذائقه مردم هماهنگ نباشد و همانگونه که مردم و مصرف کنندگان در انتخاب کالاها و خدمات خود سراغ نمایندگان رسمی برندها می‌روند، در آینده چنین تحولی در صنعت در و پنجره هم رخ دهد؛ به ویژه اینکه هم اکنون برخی شرکت‌ها و برندها برای ایستادن در جایگاه برتر راه خود را از دیگران جداکرده اند و هرگز حاضر نمی شوند اعتبار و جایگاه خویش را قربانی منافع کوتاه مدت اما تهدید کننده در آینده سازند. بی گمان برداشته شدن تحریم‌ها می‌تواند فرصتی برای نوسازی ماشین آلات ساخت و مونتاژ در و پنجره، افزایش سطح آموزش و مهارت نیروهای انسانی و سهولت دسترسی به کالاها و مواد مورد نیاز در زمینه ساخت و نصب در و پنجره‌ها شود. بنابراین مهم این است که شرکت‌ها و کارگاه‌ها و البته انجمن کارفرمایی تولیدکنندگان در و پنجره یو.پی.وی.سی ایران چه برنامه و راهکارهایی برای آینده پساتحریم اندیشیده اند؟
صنعت در و پنجره و شیشه‌های ساختمانی آبستن تحولات بسیار در پساتحریم خواهد بود، هرچند تحریم‌ها به تدریج برداشته خواهد شد، اما ممکن است برخی از بخش‌های اقتصادی کشور از جمله صنعت ساختمان زودتر و سریع تر شاهد نمایان شدن اثرات تحریم‌ها باشد و بدیهی است که دولت بخواهد بخشی از منابع آزادشونده ارزی ایران را در بخش ساختمان سرمایه گذاری کند که پیش از این سیاستگذاران اقتصادی دولت از بخش ساختمان به عنوان پیشران اقتصاد کشور یادکرده بودند. افزون بر اینکه با نهایی شدن طرح جامع مسکن گره اصلی این طرح مهم یعنی کمبود منابع مالی با ورود سرمایه‌های خارجی باز خواهد شد. بنابراین دگرگونی نقش‌ها و سهم‌ها در صنعت ساختمان و به ویژه صنعت در و پنجره و غایب شدن برخی برندها و ظهور برندهای جدید دور از انتظار نخواهد بود. شما چه نظری دارید؟ با ما در میان بگذارید.

نشریه پنجره ایرانیان ـ سال هشتم ـ شماره 94 ـ مرداد 94