هدف جدید سفته‌بازان مسکن در پایتخت

به گزارش ایسنا، جهش قیمت مسکن در مناطق برخوردار شهر تهران، معادله سود در این بازار را تغییر داده است. آمارها نشان می‌دهد پس از رشد قیمت ملک در شمال پایتخت تقاضای واقعی در این محدوده کاهش یافته و بر همین اساس تقاضای سفته‌بازی در جست‌وجوی مناطق پرمعامله به سمت جنوب تهران روانه شده است. گزارش‌های میدانی حاکی از آن است بخروبفروش‌ها که بین سال‌های ۹۶ تا ۹۹ اغلب در شمال پایتخت حضور داشته‌اند ضمن ورود به فاز احتیاط در این محدوده، نیم‌نگاهی به جنوب تهران دارند.

سازندگان نیز با برداشت صحیح از کاهش توان طرف تقاضا، سیاست خود را از ساخت واحدهای بزرگ متراژ در شمال تهران به احداث آپارتمان‌های کوچک در جنوب پایتخت تغییر داده‌اند. مناطق ۱۰، ۱۴ و ۱۵ ازجمله مناطق جدید هدف سازندگان و همچنین سفته‌بازان شده است.

در حال حاضر منطقه ۱۰ واقع در نیمه جنوبی تهران که تنها حدود ۱.۲ درصد از کل مساحت و ۳.۵ درصد جمعیت این کلان‌شهر را شامل می‌شود ۱۰ درصد معاملات مسکن را به خود اختصاص می‌دهد. منطقه ۱۴ نیز با ۲.۳ درصد از کل مساحت تهران حدود ۵ درصد از جمعیت این شهر و ۶.۳ درصد از معاملات مسکن را در بر می‌گیرد. همچنین منطقه ۱۵ با ۷.۳ درصد از کل جمعیت و ۶.۱ درصد از کل مساحت شهر تهران ۴.۳ درصد از معاملات مسکن را به خود اختصاص می‌دهد. بااین‌حال منطقه ۱۵ به هدف اول ساخت‌وساز در شهر تهران تبدیل شده است.

نمایه‌های فوق گویای دو مطلب است؛ اول اینکه مناطق مذکور از تراکم جمعیتی بالایی به نسبت مساحت برخوردارند و دوم، اغلب واحدهای مسکونی این مناطق از نوع کوچک متراژ هستند. در حال حاضر میانگین قیمت مسکن در هر سه منطقه موردنظر از متوسط شهر تهران پایین‌تر است. میانگین قیمت هر متر خانه در منطقه ۱۰ به میزان ۲۰.۶ میلیون تومان، منطقه ۱۴ بالغ‌بر ۲۲.۸ میلیون و منطقه ۱۵ به میزان ۱۶.۴ میلیون تومان است. متوسط قیمت مسکن در کل شهر تهران نیز ۳۱.۷ میلیون تومان برآورد می‌شود.

بااینکه ساخت‌وساز در تهران در مقایسه با پارسال ۱۸ درصد و نسبت به ۱۰ سال قبل ۸۰ درصد کاهش یافته، طبق آخرین آماری که شهرداری تهران ارائه داده در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۰ بیشترین صدور پروانه ساختمانی به ترتیب مربوط به منطقه ۱۵ با ۲۸۱ فقره، منطقه چهار با ۲۲۷ فقره، منطقه ۲ با ۱۷۹ فقره، منطقه ۱۴ با ۱۶۰ فقره و منطقه ۸ با ۱۵۴ فقره بوده است. این در حالی است که بیشترین معاملات به ترتیب در مناطق ۵، ۱۰، ۲، ۴ و ۱۴ انجام می‌شود. نکته قابل‌توجه اینکه منطقه ۱۰ از جایگاه هفتم تا هشتم تعداد معاملات مسکن در سال‌های گذشته به رتبه دوم در سال جاری رسیده است.

سوق یافتن تقاضای مصرفی به سمت خانه‌های کوچک متراژ در مناطق کمتر برخوردار، اقبال سفته‌بازان و سازندگان به مناطق جنوبی را افزایش داده است. داود بیدار ـ کارشناس بازار مسکن ـ در این زمینه می‌گوید: همواره گفته می‌شود که ۲.۵ میلیون خانه خالی وجود دارد اما این واحدها اغلب یا در نقاط برخوردار شهرها ساخته شده که متقاضیان مصرفی توان خرید آن را ندارند یا در حاشیه شهرها است که مردم چندان مایل نیستند در آن مناطق ساکن شوند؛ بنابراین بازار هدف در حال حاضر مناطق کم‌برخوردار درون شهرها است.

آمار بانک مرکزی از شهریورماه ۱۴۰۰ گویای آن است که خانه‌های ۶۰ تا ۷۰ مترمربع بیشترین تقاضا را در تهران دارد. رتبه‌های بعدی به ترتیب از آن واحدهای ۵۰ تا ۶۰ متر، ۷۰ تا ۸۰ متر و ۴۰ تا ۵۰ متر است. خانه‌های کمتر از ۴۰ متر نیز باوجود محدودیت قوانین و مقررات برای احداث آن‌ها ۳.۶ درصد نیاز بازار را شامل می‌شود. بررسی‌ها از علت اقبال شهروندان به واحدهای کوچک نشان می‌دهد درعین‌حال که کیفیت برای متقاضیان مهم است، محدودیت نقدینگی مانع دستیابی آن‌ها به واحدهای بزرگ متراژ می‌شود. افرادی که توانایی تامین هزینه خانه‌های کوچک متراژ را ندارند مجبور به مهاجرت می‌شوند. مهدی سلطان‌محمدی ـ اقتصاد مسکن ـ می‌گوید که نباید اقشار پایین را از زندگی در کلان‌شهرها محروم کرد و تولید آپارتمان و سوئیت‌های کوچک برای این قشر در تهران مغفول مانده است.

انحراف برداشت از عدم تناسب قیمت هر مترمربع خانه‌های کوچک با بزرگ متراژها و هم‌چنین انتظار از خانه آرمانی باعث شده تا سیاست‌گذاران شهری در قوانین خود مانع از تولید آپارتمان‌های کمتر از ۴۰ مترمربع شوند. معمولا قیمت هر مترمربع مسکن کوچک متراژ، بیشتر از قیمت واحدهای بزرگ است. علت این موضوع به فشار تقاضا در شرایط کمبود عرضه مربوط می‌شود. از سوی دیگر بالا نگه‌داشتن سطح کیفی انتظارات به مقاومت در برابر یک واقعیت منجر شده است. بعد خانوار در کلان‌شهرها کاهش یافته و به ۳.۳ رسیده است؛ کارشناسان معتقدند باید این واقعیت پذیرفته شود.