به گزارش خبرگزاری ایلنا، وزیر راه و شهرسازی در صحن علنی شورای شهر تهران با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های کلان‌شهر تهران پایتخت بودن آن است، اظهار داشت: به دلیل اینکه کلان‌شهر تهران پایتخت کشور است مقامات دولتی و مسئولان مختلف علاقه‌مند به اعمال نظر خود درباره مدیریت این شهر هستند. بنابراین نحوه تعامل بین دولت محلی و ملی در پایتخت نکته‌ای است که در تمام دنیا مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه سال‌ها بحث این بوده که آیا تهران ظرفیت و کیفیت ایفای نقش پایتخت بودن در کشور را دارد اظهار داشت: در مقاطعی دولت مرکزی پایتخت بودن تهران را مورد بازنگری قرار داد. قاعدتاً اعضای شورای شهر تهران باید بتوانند از ظرفیت تهران به‌عنوان پایتخت دفاع کنند.

برای مشاهده فایل پی دی اف کلیک کنید

وزیر راه و شهرسازی گفت: به‌طور قطع پایتخت بودن تهران سودها و هزینه‌هایی برای این کلان‌شهر دارد.

آخوندی با بیان اینکه در حال حاضر تهران با دو مسئله بنیادی قابلیت سکونت و قابلیت حرکت مواجه است، گفت: در موضوع قابلیت سکونت تهران بحث‌های منابع زیستی، آب و هوا، مسکن و ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و امنیتی مطرح می‌شود اما در موضوع قابلیت حرکت بحث حرکت کالا و انسان و امکان گفت‌وگو در درون شهر مطرح است.

وی اظهار داشت: قانون ما را موظف کرده است که امکان جمعیت‌پذیری پایتخت را مورد بازنگری قرار دهیم و مطالعاتی درباره منطقه شهری تهران انجام داده‌ایم که پیشنهاد می‌کنم اعضای شورای شهر تهران و کرج از یافته‌های این مطالعات استفاده کنند.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به یافته‌های مطالعات وزارت راه و شهرسازی از امکان جمعیت‌پذیری منطقه تهران شامل مناطق تهران و البرز اظهار داشت: در سال 1345 جمعیت شهر تهران چیزی حدود 2 میلیون و 980 هزار نفر بوده و در پیرامون شهر تهران یعنی کرج نهایتاً 40 هزار نفر سکونت داشتند.

عضو کابینه دولت دوازدهم در صحن علنی شورای شهر تهران ادامه داد: در طرح جامع شهر تهران مصوبه سال 45 پیش‌بینی می‌شد که جمعیت شهر تهران به پنج و نیم میلیون نفر در سال 70 برسد که این جمعیت در عمل به 6.3 میلیون نفر رسید اما موضوع مهم این بود که جمعیت پیرامون تهران به 8 میلیون نفر افزایش پیدا کرد به این معنا که ظرف 25 سال به جمعیت تهران 2.5 میلیون نفر و به پیرامون آن 2.6 میلیون نفر اضافه شد. هر چند که جمعیت‌پذیری شهر تهران تقریباً مطابق با طرح جامع بود اما افزایش جمعیت پیرامون آن فارغ از هرگونه طرحی انجام شد و این روند تا سال 1395 ادامه پیدا کرد.

آخوندی اظهار داشت: آمار سال 1395 نشان می‌دهد که مجموعه شهری تهران شامل استان‌های تهران و البرز یک افزایش جمعیت قابل توجهی داشتند. البته تاکید دارم که تفکیک تهران و البرز یک خطای سیاسی و استراتژیک غیر قابل بازگشت است. چرا که هنوز جمعیت بین این دو منطقه سیال است و تفکیک این دو منطقه نتوانست جلوی این ارتباطات جمعیتی را بگیرد.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در 25 سال گذشته جمعیت تهران از 6.3 میلیون نفر به 8.7 میلیون نفر رسید. یعنی 2 میلیون و 400 هزار نفر به جمعیت تهران اضافه شد اما آمار قابل توجه این است که جمعیت تهران و پیرامون آن به 16 میلیون نفر افزایش پیدا کرد. یعنی در بازه زمانی سال‌های 45 تا 95 در ظرف 50 سال جمعیت شهر تهران 3 برابر اما جمعیت پیرامون آن به 5 برابر رسید. این یک آشفتگی بیش از حد در شهر تهران است و نمی‌توانیم نسبت به این آشفتگی بی‌تفاوت باشیم.

آخوندی با اشاره به علت ایجاد این آشفتگی اظهار داشت: در این مجموعه شهری، 46 بخش وجود دارد که تنها در چهار بخش آن به اندازه ساکنان منطقه اشتغال وجود دارد. مردم مابقی 42 بخش برای اشتغال باید از سکونتگاه خود خارج شوند.

ورود و خروج 530 هزار دستگاه خودرو از تهران در روز

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تهران کاملاً تحت تاثیر مناطق پیرامونی خود است اظهار داشت: روزانه چیزی حدود یک میلیون و 250 هزار نفر از پیرامون وارد تهران می‌شوند که همین جمعیت در پایان روز از تهران به منطقه سکونت خود برمی‌گردند.

وی افزود: بخش اعظمی از این افراد با خودروی شخصی تردد می‌کنند و طبق آمار، روزانه 530 هزار دستگاه خودرو وارد تهران و از تهران خارج می‌شود.

آخوندی ادامه داد: رشد اقتصادی در تهران، 1.27 درصد برابر میانگین ملی بوده است و قاعدتاً هر جا که رشد اقتصادی دارد جاذب جمعیت است.

صدور 760 هزار پروانه ساختمانی از سال 82 تا 92

وزیر راه و شهرسازی در صحن علنی شورای شهر تهران با بیان اینکه در بازه زمانی سال‌های 82 تا 92، حدود 760 هزار پروانه ساختمانی در شهر تهران صادر شد اظهار داشت: در این بازه زمانی سالانه چیزی حدود 200 هزار پروانه ساختمانی در شهر تهران صادر شده است و اگر متوسط خانوار را 3.3 میلیون بگیریم مفهوم این است که در شهر تهران برای بیش از 2 میلیون نفر جمعیت‌پذیری پروانه ساختمانی صادر شد. وی افزود: اما آیا در واقعیت جمعیت شهر تهران رشد داشت؟ در پاسخ باید بگوییم خیر.

آخوندی ادامه داد: در حال حاضر باید در تهران 3.3 میلیون واحد مسکونی وجود داشته باشد یعنی در حال حاضر تهران باید برای بیش از 10 میلیون نفر ظرفیت جمعیت‌پذیری داشته باشد.

در سال‌های گذشته هم حداکثر باب برای فروش شهر باز بوده اما در نهایت جمعیت تهران 8.7 میلیون نفر رسید.

جمعیت تهران تا سال 1400 به 19 میلیون نفر می‌رسد

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر جمعیت منطقه تهران و پیرامون آن شامل استان البرز حدود 16 میلیون نفر است اظهار داشت: برآورد ما این است که جمعیت منطقه شهری تهران بزرگ تا سال 1400 به 19 میلیون نفر می‌رسد یعنی تا 20 سال آینده جمعیت تهران و البرز کمتر از 20 میلیون نفر خواهد بود.

آخوندی تاکید کرد: این آمار نشان می‌دهد رشد این منطقه از رشد میانگین ملی کمتر خواهد بود.

وی با بیان اینکه جمعیت‌پذیری شهر تهران در طرح تفصیلی چیزی حدود 12.5 میلیون نفر است گفت: افق جمعیتی پیش‌بینی شده برای تهران 10.5 میلیون نفر است که اگر مدیریت شهری تخلفی در اداره شهر نداشته باشد نهایت جمعیت‌پذیری تهران 12.5 میلیون نفر خواهد بود.

وزیر راه و شهرسازی با طرح یک سوال ادامه داد: اما آیا فرض بر این داشته باشید که مدیریت شهری تهران تغییری نکرده و تخلف‌ها در شهرفروشی‌ها ادامه دارد باید دید باز هم شهرفروشی بازار خواهد داشت؟

وی تاکید کرد: بنده به صورت روشن می‌گویم شهرفروشی از این پس بازاری نخواهد داشت و این یک نقطه مثبت در تحولات آینده است.

آخوندی با بیان اینکه شهرفروشی دیگر مشتری نخواهد داشت ادامه داد: پیش از این هم درسال‌های 93 تا 95 فروش تراکم در تهران بدون مشتری بود.

وجود 30 هزار واحد مسکونی خالی در منطقه یک تهران

عضو کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه در حال حاضر در تهران 500 هزار خانه خالی وجود دارد اظهار داشت: این آمار نشان می‌دهد با یک عدم تعادل بسیار گسترده در تهران مواجه هستیم هر چند که به یک ثبات جمعیتی نسبی در این منطقه رسیده‌ایم.

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر تنها در منطقه یک تهران بیش از 30 هزار واحد مسکونی خالی وجود دارد ادامه داد: این آمار نشان می‌دهد که بین عرضه و تقاضا در کشورمان تعادل برقرار نبوده است.

مدیران شهری ریسک تامین مالی را نمی‌پذیرند

آخوندی با بیان اینکه همه از مدیریت شهری صحبت می‌کنند و کمتر کسی از دولت محلی حرفی به میان می‌آورد اظهار داشت: مدیریت شهری به این معنا است که مدیران منابعی را برای رسیدن به اهدافی دریافت کنند حال اینکه دولت محلی این معنی را می‌دهد که مدیران برای اهداف خود منابع را خودشان تامین کنند.

وی تاکید کرد: شهرداری‌ها علاقه‌مند نیستند از دولت محلی حرف بزنند چرا که ریسک تامین مالی را نمی‌خواهند بپذیرند.

آخوندی ادامه داد: در حال حاضر فارغ از این ادبیات، پایتخت 16 میلیون نفری را مدیریت می‌کنیم بدون اینکه بدانیم چگونه این داد و ستد باید در شهر صورت بگیرد.

این عضو کابینه دولت دوازدهم گفت: به همین دلیل بود که وقتی کرج را از تهران جدا کردند مقامات مسئول در تهران هیچ واکنشی نشان ندادند چرا که دولت محلی وجود نداشت که بگوید این تفکیک چه بلایی بر سر تهران می‌آورد.

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر بزرگ‌ترین مسئله بنیادین پایتخت بحث تقسیمات کشوری است گفت: یکی از مشکلات تهران بحث تقسیمات کشوری است که این مشکل به نبود دولت محلی برمی‌گردد.

آخوندی افزود: در حال حاضر در این منطقه 22 شهرستان، 46 بخش، 61 شهر وجود دارد که اگر این روند موجود ادامه پیدا کند تا 20 سال آینده تقسیمات خردتری خواهیم داشت به این معنا که 46 بخش به 72 بخش تبدیل شود و به‌جای 22 شهر، 44 شهرستان داشته باشیم در این صورت باید بین این بخش‌ها و سطوح بالاتر مدیریتی هماهنگی‌های بیشتری صورت بگیرد که این هماهنگی‌ها صورت نخواهد گرفت.

وزیر شورای شهر ادامه داد: پیشنهاد ما این است که به یک فهم مشترک برسیم تا هیچ نقطه‌ای از تهران از مدیریت شهری خارج نشود.

وی افزود: در حال حاضر 1200 آبادی در این منطقه وجود دارد به این معنا که 1200 مرجع صدور پروانه ساختمانی در حال فعالیت است و به همین دلیل در 50 سال گذشته جمعیت این منطقه از 3 میلیون به 16 میلیون رسیده است چرا که اراضی این منطقه تحت کنترل هیچ شهرداری نبوده و معمولاً به صورت تصرفی خانه‌سازی می‌شده است.

وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: اگر به این فهم مشترک نرسیم این تهدید وجود دارد که 13 هزار هکتار از اراضی و منابع تهران از بین برود و در آن خانه‌سازی انجام شود.

تهدید بحران آب در منطقه تهران در 20 سال آینده

آخوندی با بیان اینکه اگر همین روند پیش برود در آینده با بحران آب در تهران مواجه خواهیم شد گفت: اگر در این 13 هزار هکتار خانه‌سازی انجام شود میزان مصرف آب که در حال حاضر 4.8 میلیون مترمکعب در روز است به 5.9 میلیون مترمکعب می‌رسد و این یعنی رشد 20 درصدی آب.

وی تاکید کرد: تهران اساساً امکان رشد 20 درصدی مصرف آب را ندارد بنابراین نباید هیچ منطقه‌ای از اراضی تهران از کنترل شهرداری‌ها خارج شود و هر شهردار منطقه‌ای باید پاسخگوی مدیریت اراضی منطقه خود باشد.

آخوندی با تاکید بر اینکه به یک نظام مالیه جدید نیاز داریم اظهار داشت: بنده در این زمینه مطالعات کافی داشته‌ام و حاضر هستم در ایجاد این نظام مالی جدید به شهرداری کمک کنم.

حمل و نقل حومه‌ای، سوداگری شهرفروشی را از بین می‌برد

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه علت تمرکز جمعیت در تهران به دلیل نبود حمل و نقل حومه‌ای است گفت: در دوره‌ای قیمت زمین در تهران به دلیل تمرکز جمعیت به بالای 20 میلیون تومان رسید که اگر می‌توانستیم کیفیت زندگی در حومه شهر و زیرساخت حمل و نقلی آن را افزایش دهیم سوداگری به این حد نمی‌رسید. وی ادامه داد: به طور قطع باید به فکر مالیات محلی برای اداره شهر تهران باشیم.

وجود 6 هزار هکتار بافت فرسوده در تهران

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به وجود6 هزار هکتار بافت فرسوده در تهران اظهار داشت: در حال حاضر چیزی حدود 2200 هکتار بافت تاریخی، 2هزار بافت میانی  فرسوده، 1700 هکتار بافت حاشیه‌ای پیرامونی با کیفیت پایین در شهر تهران وجود دارد.

وی ادامه داد: در تهران با عدم تعادل‌ها مواجه هستیم که راهکار آن برگشت به بافت مرکزی است.

آخوندی با بیان اینکه در تهران بسیار گسترده در بازار مسکن مواجه هستیم گفت: در حالی که آمار معاملات در بنگاه‌ها نشان می‌دهد که 65 درصد معاملات به خانه‌های زیر 70 متر اختصاص دارد اما شهرداری تهران پروانه‌های ساختمانی با میانگین بالای 100 متر را صادر می‌کرد.

وی تاکید کرد: بنده معتقدم بافت فرسوده تهران راهکار تمام این مشکلات است و تمام مطالعات نشان می‌دهد ظرفیت درون شهر پاسخگوی تمام این سوالات به وجود آمده است.

آخوندی با اشاره به لزوم وجود نهاد توسعه‌گر در احیای بافت فرسوده گفت: باید یک حلقه میانی بین مالکین بافت فرسوده و شهرداری‌ها باشد که بتواند این دو طرف را به یکدیگر متصل سازد و دسترسی به اعتبارات بانکی داشته باشد.

نشریه پنجره ایرانیان-سال یازدهم-شماره 121-آبان96