پنجره ایرانیان: عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به نقش نهادهای سیاسی در بهره‌برداری شفاف و به اندازه از منابع و ثروت‌های طبیعی، بر اهمیت توسعه پایدار و حفظ منابع برای نسل‌های بعدی و جایگزین کردن انرژی‌های نو و تجدیدپذیر تاکید کرد.
به گزارش ایسنا، دکتر سجاد فرجی دیزجی، عضو هیات علمی گروه توسعه و برنامه‌ریزی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و از همکاران اصلی مدرسه تابستانی «اقتصاد سیاسی، مدیریت منابع طبیعی و توسعه پایدار» که شهریورماه امسال با حضور اساتیدی از دانشگاه‌های ایران و آلمان به میزبانی دانشگاه تربیت مدرس برگزار می‌شود، در خصوص اهمیت اقتصاد منابع طبیعی گفت: بحث ثروت‌ها و منابع طبیعی در کشورهای دارنده این منابع به دو شکل نفرین و موهبت مطرح می‌شود. درصد کشورهایی که با وجود داشتن منابع سرشار طبیعی دارای اقتصادی موفق و نهادهای سیاسی توسعه‌یافته و دموکراتیک هستند، بسیار کم است. برای مثال کشور نروژ در این عرصه موفق بوده و در مقابل کشورهای نفت‌خیز خلیج فارس اقتصاد موفقی ندارند. درآمدهای نفتی اقتصاد کشور را تنبل کرده و دولت‌ها بیش از اندازه به نفت وابسته می‌شوند. این اقتصاد تک محصولی با نوسانات قیمت نفت دچار آسیب می‌شود.
دکتر فرجی در ادامه به اهمیت نقش نهادهای سیاسی در این کشورها اشاره کرد و افزود: در کشورهایی که نقش نهادهای سیاسی در آنها پررنگ‌تر است، به جای اتکا به درآمدهای نفتی به درآمدهای مالیاتی متکی هستند و دولت‌ها در مقابل مردم کشور پاسخگوتر بوده و هزینه‌ها از طریق مالیات تامین می‌شود. با تقویت نهادهای سیاسی فساد کم‌تر شده و درآمدهای نفتی شفافتر خرج می‌شود. اگر نهادهای سیاسی قوی وجود نداشته باشد، درآمدهای هنگفت نفتی به صورت مساوی توزیع نشده و به ایجاد شکاف‌های طبقاتی می‌انجامد که خود آسیب‌های دیگری ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به ایجاد موفقیت‌آمیز صندوق ذخیره ارزی برای درآمدهای نفتی در کشور نروژ اظهار کرد: در نروژ صندوق ذخیره ارزی برای درآمدهای نفتی ایجاد شده و به صورت شفاف عمل می‌کند. دولت نیز در مواقع کمبود از آن برداشت کرده و هزینه‌های خود را جبران می‌کند. در این کشور نهادهای سیاسی موفق بوده‌اند و در واقع تقویت نهادهای دموکراتیک نفرین را به موهبت تبدیل کرده و نروژ را در زمره کشورهای توسعه‌یافته قرار داده است.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در خصوص بحث توسعه پایدار تصریح کرد: توسعه پایدار بطور کلی اشاره بر این دارد که از منابع و امکانات موجود در راستای توسعه و پیشرفت اقتصادی به گونه‌ای استفاده کنیم که امکان بهره‌مندی از این منابع برای نسل‌های بعدی نیز محفوظ بماند. یکی از مشکلات کشورهای دارای منابع نفتی نظیر ایران این است که به دلیل وفور درآمدهای نفتی و در نتیجه امکان پرداخت سوبسیدهای کلان توسط دولت ها برای مصرف سوخت، قیمت تمام شده سوخت های فسیلی در این کشورها نسبت به قیمتهای جهانی بسیار ارزان‌تر بوده و همین مساله زمینه مصرف بی رویه سوخت های فسیلی نظیر بنزین، نفت و گازوییل و غیره را در این کشورها فراهم می‌کند.
وی با اشاره به مضرات سوخت‌های فسیلی گفت: سوخت‌های فسیلی به عنوان یکی از منابع عمده انتشار دهنده گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های محیط زیست شناخته می‌شوند. انتشار بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای در سالیان و دهه‌های گذشته اثرات تخریبی زیادی را بر روی محیط زیست بشر به جای گذاشته است. تغییرات آب و هوایی، افزایش متوسط دمای کره زمین در مناطق مختلف، افزایش مساحت بیابان‌ها و مناطق گرم و خشک کره زمین و غیره از آن جمله هستند. امروزه جایگزین کردن انرژی‌های نو و تجدیدپذیر نظیر انرژی‌های بادی، خورشیدی، آبی، زمین گرمایی و غیره به جای استفاده از سوختها و انرژی‌های فسیلی به عنوان یک راهکار اساسی برای کنترل آلاینده‌های محیط زیست و مقابله با تغییرات محیطی شناخته شده است.
وی در پایان تاکید کرد: استفاده بهینه و اقتصادی از انرژی‌های تجدیدپذیر نیازمند دانش و آگاهی‌های لازم در خصوص تکنولوژی‌ها و فناوری‌های مرتبط با این انرژی‌هاست. آلمان به عنوان یک کشور توسعه یافته و پیشرو در این زمینه، بررسی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های ویژه‌ای را در خصوص توسعه و نحوه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر داشته است.
