به گزارش نسیم، وزیر راه وشهرسازی  با اشاره به اینکه طرح مسکن مهر به حدی آشفته و فاقد ساختار مناسب است که رفع مشکلات آن حتی به دولت های آینده هم خواهد کشید، گفت: هرگونه تصمیم گیری در اقتصاد کشور نیاز به یک جسارت دارد و نظام مالی ما باید تحت جراحی عمیق قرار گیرد.

عباس آخوندی گفت که این اصلاح و بازسازی با صدور دستورالعمل و بخشنامه صورت نمی پذیرد و نیازمند اقدامات عملی و جدی است، همچنین راه برون رفت از رکود حاکم بر نظام حمل و نقل و مسکن کشور هم خارج از این قاعده نیست. وی گفت: این روزها اغلب از تریبون‏ های مختلف می‏شنویم که برای رفع مشکلات اقتصادی کشور دچار تنگنای مالی هستیم. این عبارت اگرچه ساده به نظر می ‏رسد ولی از درون دارای پیچیدگی ‏ها و دشواری های عجیبی است که به این سادگی‏ ها قابل ترمیم نیست.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: دولت تا این لحظه بر اساس گزارش های وزارت امور اقتصاد و دارایی حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان یا به عبارت دیگر معادل یک سوم ارزش تولید ناخالص داخلی کشور به عرضه کنندگان کالا و خدمات بدهی دارد. این رقم، مشکل عظیمی است که نشان می دهد تمام کسانی که با دولت در ارتباط بوده اند به طور زنجیره ای دچار ناکارآمدی شده اند. زیرا بدهی های دولت قابل معامله نیست و هیچ معامله ای روی آن صورت نمی گیرد. در واقع نظام بنگاه داری ایران به مشکل زنجیره ای دچار شده که برون رفت از آن بسیار دشوار است.

آخوندی افزود: در اقتصاد کلان کشور حجم مطالبات معوق بانک ‏ها به شدت افزایش یافته و هم اینک نسبت مطالبات معوق به کل تسهیلات بانکی به بیش از ۱۵ درصد رسیده و کل نظام اعتباردهی بانک ها را مختل کرده است. این نسبت در سایر کشورها کسری از یک هزارم تسهیلات بانکی است ولی درکشور ما دامنه آن به درصد رسیده است.

به گفته وی، کل قدرت وام دهی بانک ها به ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار میلیارد تومان یا به عبارت دیگر ۱۲ درصد ارزش تولید ناخالص داخلی رسیده است، درحالی که باید این نسبت حداقل ۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی باشد. به همین دلیل در شرایط بسیار دشواری قرار داریم و برای خروج از بحران موجود نیازمند روغن کاری سیستم بانکی هستیم. باید پول ‏هایی که در بیرون از سیستم بانکی قرار دارند با یک روش مناسب برای حمایت از طرح ‏های اقتصادی جذب شده و سیستم بانکی هم بازسازی شود.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: اگرچه متوسط سن ناوگان هوایی کشور با ورود هواپیماهای جدید از ۲۲ سال به کمی بیشتر از ۲۰ سال تنزل یافته است، ولی چنانجه برای نوسازی ناوگان اقدامی نکنیم، ظرف ۱۰ سال آینده دوباره با یک ناوگان پیر و فرتوت ۳۰ ساله روبه ‏رو خواهیم بود که فاقد کارایی لازم است. بنابر این برای جایگزین سازی هواپیماهای جدید با ناوگان قدیمی و جبران عقب ماندگی های گذشته به حداقل ۴۰۰ فروند هواپیمای برد دور و متوسط و ۱۰۰ فروند هواپیمای با برد کم برای فرودگاه های کوچک نیاز داریم که اگر ارزش هر فروند هواپیما بطور متوسط ۱۰۰ میلیون دلار باشد، باید ۵۰ میلیارد دلار در این بخش سرمایه گذاری کنیم.

وی، به مشکلات اجرای مسکن مهر اشاره کرد و گفت: در ایران تاکنون ۱۲ درصد از تسهیلات بانکی به بخش مسکن داده شده است. البته سهم دولت در ساخت مسکن در کشور ما هیچ گاه به ۲ درصد نرسیده و فعالیت در این بخش کاملاً در حیطه عملکرد بخش غیر دولتی بوده است. با این وجود دولت گذشته با ارائه طرح مسکن مهر برای نخستین بار به یک مداخله مستقیم و ورود گسترده در بخش مسکن دست زد. نکته مهم و پیچیده این طرح اجرای آن در کلان شهرهایی نظیر تهران با ۱۳ میلیون نفر جمعیت و مشهد با ۵ میلیون نفر جمعیت است که ادامه کار را بسیار دشوار ساخته است.

وی گفت: در سال ‏های اخیر اعمال برخی مقررات نظیر فروش تراکم ساختمان در شهرهای بزرگ در حوزه اقتصاد مسکن یک بازار سوداگرانه ایجاد کرده که اساسا امکان هرگونه صرفه در ساخت و ساز را نسبت به بهای زمین از بین برده است. سود حضور در این بازار سوداگرانه با منفعت مشارکت در تولید هیچ کالا و خدمتی برابر نیست و به همین دلیل شاهدیم که بهای اراضی تهران بدون آنکه هیچ کار خاصی روی آنها انجام شده باشد، ظرف ۳۰ سال اخیر چند برابر شده است. این فساد سوداگرانه سرمایه گذاری در سایر شاخه های صنعتی را متوقف کرده است.

به گفته آخوندی ،در طول ۸ سال مدیریت دولت قبلی متوسط قیمت زمین در نقاط مختلف کشور ۹ برابر و متوسط قیمت ساختمان ۶ برابر شده که نشان می دهد برخلاف ادعاهای اعلام شده، همچنان سود فعالیت سوداگرانه در بخش زمین 1.5  برابر بیشتر از ساخت مسکن است.

وی گفت: دولت یازدهم در دو سال اخیر جلوی رشد این فعالیت سوداگرانه را گرفت و برای صدور مجوز تغییر کاربری و افزایش تراکم سخت گیری کرد که نتیجه آن ثبات و حتی کاهش بهای مسکن بوده و نقدینگی عمومی را از بازار املاک به سمت حمایت از تولید در بازار سرمایه گرایش داده است. وزیر راه و شهرسازی به صراحت تاکید کرد: طرح مسکن مهر یک مداخله گسترده دولتی است که همه ابعاد آن اشکال دارد.

وی افزود: مکان یابی اشتباه برای ساخت مسکن مهر باعث شده تا در شهرهایی که حداکثر امکان پذیرش جمعیت ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد مسکونی جدید را دارند، مجموعه های ۳۰ هزار واحدی ساخته شود. این مناطق جدید برای اینکه امکان سکونت پیدا کنند نیاز به خدمات زیربنایی نظیر آب، برق، تلفن، گاز و تاسیسات روبنایی نظیر مدرسه، درمانگاه، پاسگاه نیروی انتظامی، فضای سبز و شبکه های حمل و نقل و دسترسی دارند که همگی آنها هزینه زاست. نتیجه این نوع مدیریت غلط آن می شود که قیمت زمین در شهرها به یکباره ۹ برابر می شود.

نمونه دیگر این اشتباه را می توان در شهر جدید پردیس دید. اگرچه هیچ وزیر نیرویی از بدوانقلاب تاکنون برای تامین آب آشامیدنی سکنه ای بیش از ۱۵۰ هزار نفر در این منطقه تعهدی نداده است، ولی به واسطه اجرای مسکن مهر قرار است که ۴۰۰ هزار نفر درآن سکونت یابند. شهر جدید پرند هم که نمونه دیگری از این نوع اشتباهات محاسباتی است، اینک ۴۰۰ هزار نفر سکنه دارد.

آخوندی با اشاره به تعیین تکلیف متقاضیان باقیمانده مسکن مهر گفت: ما باید این افراد را بالای سرمان بگذاریم، زیرا آنها هیچ گناهی ندارند. ما موظفیم که مشکل آنها را برطرف کنیم و نمی توانیم آنها را به خاطر خطایی که دولت ها انجام داده اند، مجازات کنیم. با این وجود نباید بگوییم که طرح مسکن مهر کار درستی بوده است. باید در سیاست گذاری های کلان آینده به گونه ای رفتار کنیم که یکبار دیگر این اشتباه بزرگ رخ ندهد.

وی تاکید کرد که مشکل طرح مسکن مهر به قدری بزرگ است که به دولت های بعدی هم کشیده خواهد شد.