چند برابر شدن قیمت مسکن در سال های 90 تا 91 قدرت خرید مردم را کاهش و بسیاری از خانواده ها را از گردونه خرید مسکن خارج کرد.با وجود طرح های مختلف برای تامین مسکن اما تحولات این حوزه در آن سال، همراه با تورم و کاهش درآمدها سبب شد تا بسیاری از مردم قید خانه دار شدن را زده و همچنان اجاره نشین باقی بمانند.
براساس آمار بانک مرکزی، نسبت جمعیت صاحب خانه در کشور در سال 91 حدود 7 درصد کمتر از سال 84 بوده است.
براساس این گزارش، هرچند رکود بازار در سال 91 این نسبت را کمی بهبود داد و با اندکی رشد در طول سال های 91 تا 92صاحبخانه ها را به 64.4 درصد رساند اما همچنان قدرت خرید مردم پایین است.
برخی از کارشناسان حوزه مسکن نبود تسهیلات مناسب و عدم تناسب در عرضه و تقاضا را از جمله مهم ترین دلایل کمرنگ بودن حضور مردم در بازار خرید و تلاش برای صاحبخانه شدن ذکر می کنند.
** رشد جمعیت و عدم تناسب میان عرضه و تقاضا مسکن
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران اظهار داشت: بخشی از کاهش سرانه مسکن به خاطر رشد جمعیت است چرا که نتوانستیم میان رشد جمعیت و تقاضا تناسبی برقرار کنیم.
حسام عقبانی گفت: انباشت تقاضا، کاهش عرضه و قدرت خرید مردم و افزایش قیمت مسکن به صورت غیرطبیعی در سال های گذشته نیز از دیگر عوامل در کاهش سرانه مسکن به شمار می روند.وی با بیان آنکه قیمت مسکن در طول سال های 91 تا 92 با افزایش بی سابقه روبه رو بوده است، تصریح کرد: افزایش 6 تا 9 هزار درصدی قیمت مسکن سبب شده تا بخشی از جامعه با توجه به درآمدهای خود نتوانند قدرت خرید داشته باشند و بیشتر به سمت اجاره نشینی بروند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه این موضوع سبب افزایش اختلاف طبقاتی در جامعه خواهد شد، خاطرنشان کرد: بدیهی است که یکسری از افراد در جامعه باید مستاجر باشند ولی نباید این توقع را داشته باشیم که تغییر و تحولی در وضعیت اجاره نشینان و مستاجران رخ ندهد.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با اشاره به بعد اجتماعی این مساله، اضافه کرد: مسکن جایی است که انسان در آن احساس آرامش داشته باشد و اگر افزایش قیمت اجاره بها متناسب با درآمدها باشد قاعدتا این احساس هم می تواند در واحدهای استیجاری و در میان این گروه ایجاد شود.عقبایی گفت: عدم تناسب میان اجاره بها و درآمدها نه تنها آسیب های اجتماعی را افزایش خواهد داد که امنیت خانوار را هم به خطر می اندازد.
** برنامه ها در حوزه مسکن شفاف نیست
رئیس کانون سراسری انبوه سازان استان تهران نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، کاهش قدرت خرید مردم به خاطر بالا رفتن قیمت ها در سال های گذشته را یکی از دلایل کاهش تعداد صاحبخانه ها در کشور ذکر کرد.
ایرج رهبر گفت: همچنین تسهیلاتی که برای مسکن در نظر گرفته اند بسیار کم و قیمت بالایی دارد بنابراین مردم بیشتر به فکر اجاره نشینی هستند تا خرید.وی ادامه داد: تغییر و تحولات در نتیجه تغییر دولت هم موجب عدم شفافیت برنامه ها شده و مردم برای سرمایه گذاری در بازار مسکن هنوز بلا تکلیف هستند.وی ادامه داد: این موضوع در بدترین حالت موجب انباشت تقاضا در درازمدت خواهد شد.
رهبر با بیان اینکه سالانه نیاز به ساخت یک میلیون واحد مسکن داریم، تصریح کرد: در حالی که ازدواج و نیاز به مسکن موجب افزایش تقاضا شده اما حدود 4 میلیون واحد مسکن کم داریم لذا این انباشت تقاضا و نبود عرضه مناسب باعث جهش بازار و بالا رفتن قیمت ها شده و در نهایت عدم توان خرید را به وجود می آورد.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان استان تهران اظهار داشت: به علت نیاز در جامعه تقاضا برای مسکن همیشه وجود دارد این در حالی است که عرضه در کشور کم است بنابراین این عدم تناسب باعث رکود و بی رونقی در بازار شده است.