اگر نور روز به عنوان عامل بسیار مهمی به شمار آید که باید به داخل اتاق اضافه شود، پنجره‌ها نیز به عنوان وسایل ضروری در نظر گرفته خواهند شد. پنجره‌ها از دریچه‌های آسان و ساده برای نور روز، به یک شکل و سبک خاص و نیم دایره‌های قوسی رومانسک تا پنجره‌های باروک که به وسیله تزییات بسیاری پوشیده شده، توسعه یافته‌اند. در کشورهای اروپایی که در شمال آلپ قرار گرفته‌اند، پنجره‌ها به فرم‌هایی با شکل و شمایل قدرتمندی طراحی و ساخته می‌شوند. برخلاف آن، در مناطقی که در نواحی مدیترانه‌ای هستند، زندگی روزمره به معنی گذراندن روز در فضای داخلی است. بنابراین، مردم به نور وابسته هستند، زیرا نور مصنوعی گران بوده و نورپردازی خوب یک اتاق در مدت ساعات تاریکی، دور از دسترس جمعیت محلی است. ازسوی دیگر، هرفضای کار، نیازمند پنجره‌ای است که به محیط بیرون مشرف باشد. فضای پنجره که نور را عبور می‌دهد، باید حداقل یک بیستم از مساحت کف را در فضای کار داشته باشد. پهنای کلی تمام پنجره‌ها باید حداقل به یک دهم پهنای تمام دیوارها برسد و برای اتاق‌های کاری که 5/3 متر یا بیشتر ارتفاع دارند، نور انتقالی از سطح پنجره‌ها باید حداقل 30درصد از سطح دیواره‌های بیرونی باشد. برای اتاق‌های کار با ابعاد مشابه اتاق نشمین، قوانین زیر باید به کار برده شوند:

1. حداقل ارتفاع برای سطوح شیشه‌ای باید 3/1 متر باشند.
2. ارتفاع پنجره‌هایی که از سطح زمین شروع می‌شوند، باید بیشتر از 9/0 متر باشند.
3. ارتفاع کلی پنجره باید 50درصد پهنای اتاق کار باشد.

پوشش بیرونی پنجره‌ها

 اندازه‌های حفاظتی باید ازدرخشش جلوگیری، و ورود حرارت خورشیدی را تنظیم کنند. در آب هوای معتدل، بازشوهای بزرگ پنجره‌ها، مقدار زیاد اما، کنترل شده نور را ترجیح می‌دهند، اما در آب و هوای گرم، پنجره‌های کوچک با ورود نورهای کافی را به کار می‌برند. پنجره‌های کرکره‌ای (صفحات تخت چوبی، آلومینیومی و یا پلاستیکی) پشت پنجره‌های رولی و کرکره‌ای زاویه‌دار خورشیدی همه مفید هستند و می‌توانند در مکان‌های مناسب قرار گیرند. ابزارهای ثابت خارجی همه به طور مشخص برای انعطاف‌پذیری کمتری از بخش‌های راست گوشه (مستطیلی شکل) و بخش‌های الحاقی می‌باشند. پانل‌های عمودی کرکره‌ای (خواه به صورت ثابت، خواه به صورت دوار روی تکیه گاه بخش تخته‌ای) همه برای صفحات شیشه‌ای بلند و یا زاویه‌دار مناسب هستند.گرمایی که در نما تا بالای ساختمان حرکت می‌کند، باید بتواند از جایی خارج شده و در واقع توسط نورگیرهای خارجی محبوس نشده، و دوباره از نورگیرهای باز سقفی به داخل هدایت شود.سایه بان‌های درونی برای کاهش گرمایی خورشید، کمتر از سایه بان‌های خارجی کارایی دارند، زیرا گرمایی که جذب می‌نمایند در اتاق‌ها رها می‌شود.

پنجره‌های اتاق زیر شیروانی

 در طراحی و برنامه‌ریزی اندازه پنجره‌ها، درجه نور روز بهینه به مقصود اصلی کاربری اتاق وابسته است که باید در مورد آن تصمیم گیری شود. به عنوان مثال، تهویه در داخل ساختمان نیازمند پنجره‌هایی با ابعاد حداقل یک هشتم مساحت کف اتاق‌های نشمین است.پنجره‌های بزرگ، اتاق نشیمن را راحت‌تر می‌کنند. پهنای پنجره‌ها در طبقات دوم می‌توانند با توجه به فاصله میان تیرهای عرضی طاق انتخاب شوند.پنجره‌هایی که تا حد امکان بزرگ گرفته می‌شوند، در اتاق‌های نشیمن باید به واسطه فاصله میان تیرهای چوبی انتخاب شوند. سقف‌های شیب دار، پنجره‌های کوتاه‌تری نیاز دارند، در حالی که سقف‌های صاف، نیازمند پنجره‌های بلندتری هستند. پنجره‌های سقفی می‌توانند به وسیله صفحات فلاشینگ پیش ساخته به یکدیگر از کنار هم و یا از بالا و پایین متصل هستند، مرتبط گردند.

ساختار پنجره‌ها

مقاطع چوبی برای چرخیدن پنجره و بلند شدن آن، و پنجره‌های دوار، به صورت استاندارد درآمده‌اند. پنجره‌ها بر اساس چگونگی جایگرینی، A  تا D و یا بر اساس نوع چهارچوب از E تا H طبقه بندی شده‌اند. پنجره‌ها به منظورهای خاصی به کار می‌روند، به عنوان مثال، محافظت در برابر گرما و صدای آزار دهنده، بنابراین به این منجر شده است که مجموعه بزرگی از طراحی‌های متنوع برای پنجره‌ها ارائه گردد. پنجره‌هایی که از طرف خارج نصب می‌شوند و پنجره‌های فرانسوی باید حداقل دارای عایق‌سازی مناسب و یا شیشه دو جداره باشند. مقدار مناسب برای عبور گرما از پنجره‌ها نباید بیش 3/1 باشد.طراحی هر پنجره باید برآوره کننده نیازهای تکنیکی مرتبط با بخش‌های گوناگون ساختمان نیز باشد. عوامل اصلی و مهم عبارتند از: شکل، تقسیمات، چگونگی بازشدن، مصالح، چهارچوب و عملکرد سطح، تهویه، عایق سازی در برابر صدا و حرارت، مقاومت در برابر آتش سوزی، نکات کلی امنیتی و در عین حال استفاده از شیشه‌های ایمنی نیز، عواملی هستند که باید برآورده شوند. طراحی مقاطع، مکان قرارگیری، نوع اتصالات و درزبندی‌ها مهمترین عواملی هستند که ضدآب بودن طولانی درزها را تضمین می‌کنند. ساخت و ساز اجزا مانند جعبه‌های رولی پشت پنجره‌ها، صفحات پنجره‌ها و دریچه‌ها باید با عایق سازی در برابر صدا نیز مانند سایر ویژگی‌های تکنیکی مطابقت داشته باشند.

تمیز کردن پنجره‌ها

بالابر نماها و تجهیزات متحرک آن ( که به دسترسی به سطوح شیشه‌های ثابت کمک می‌کنند) معمولاً برای تمیز کردن پنجره‌ها به کار برده می‌شوند. همه این‌ها برای تعمیر و نگه داری در دسترس می‌باشند ( در عین حال هزینه‌های مربوط به قرار دادن داربست را کاهش می‌دهند) و اگر در زمان و موقیعت مناسب به کار گرفته شوند، می‌توانند در بعضی از کارهای جزیی ساختمان‌های گوناگون نیز مورد استفاده قرار گیرند ( به عنوان مثال در تثبیت کرکره‌ها و یا نصب پنجره‌ها و غیره ) .منبع: http://rtdgroup.ir

ماهنامه پنجره ایرانیان – شماره65-