معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در دومین روز از برگزاری کنگره (UCLG-MEWA) گفت: گروهی از کارشناسان متخصص UN- HABITAT بر روی موضوع بهره‌وری انرژی سکونت و مسکن فعالیت می‌کنند که جمع بندی این مطالب در قالب بیانیه‌ای توسط UN- HABITAT منتشر خواهد شد. به گزارش مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، سید محمد مجابی با بیان این مطلب افزورد: این کتاب حاوی مطالب متعددی از جمله تجارب ارزشمندی است که شهرداری‌های مختلف جهان به خصوص آمریکا، اروپا و آسیای مرکز در این زمینه ارائه کرده‌اند.

به گفته وی، ‌این کتاب از دیدگاه متخصصان دارای بخش‌های متعددی از جمله بهره‌وری انرژی، امنیت انرژی، نقش دولت‌ها در توسعه سیاست‌های معقول مصرف انرژی، بهره‌وری انرژی در حوزه مسکن، بهبود در مصرف انرژی، موانعی که در ارائه تکنولوژی‌های اجرای بهره‌وری انرژی وجود دارد و ارتقاء و بهره‌وری انرژی در مسکن است. وی با بیان اینکه امنیت انرژی در کشورهای با منابع انرژی محدود، به معنای جلوگیری از اقتصاد وابسته به واردات انرژی‌های فسیلی است، افزود: امنیت انرژی در کشورهای منبع و تولید کننده انرژی به این معنا است که افزایش تقاضای داخلی باید به وسیله صرفه جویی در مصرف انرژی‌ای (که هم اکنون در حال تولید است) به جای افزایش تولید سوخت‌ها و ساخت و توسعه ظرفیت‌های جدید به کار گرفته شود. معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران اظهار کرد: دولت‌ها نه تنها در سیاست‌های مربوط به وسایل حمل و نقل در سطح کشور ایفای نقش می‌کنند، بلکه تعیین کننده چارچوب اولویت‌ها نیز به شمار می‎روند. مجابی افزود: بهبود مصرف انرژی در بخش‌های مختلف اقتصاد شهری همانند روشنایی خیابان‌ها، آب و فاضلاب، تولید گرمایش مرکزی می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های خدمات عمومی توسط شهردارها و ارتقاء توانایی مالی جوامع محلی باشد. وی با اشاره به اینکه مسکن سهم عمده‌ای در مصرف انرژی دارد، که بخش قابل توجهی از انتشار کربنی مربوط به این بخش می‌باشد‌، گفت: خانه و مسکن جزء قدیمی‌ترین و گران‎ترین زیرساخت‌های فنی بشری هستند. که چرخه بازسازی و جایگزین کردن آنها معمولا به طولانی است. بر این اساس تصمیماتی که امروزه در این زمینه گرفته می‌شود و یا تصمیمات مهمی که لازم است گرفته شود ولی اتخاذ نمی‌شود اثرات بسیار طولانی مدتی در دهه‌های آتی بر جای خواهد گذاشت.

به اعتقاد وی، بخش مسکن به طور عمومی بخشی پرمصرف تلقی می‌شود. با اینکه تکنولوژی‌های نوین، ظرفیت کاهش مصرف انرژی در بخش مسکن را فراهم می‌آورد، اما عملکرد این بخش به گونه‌ای است که به طور عمومی قابل پیش‌بینی نبوده و گاه میزان انرژی مورد نیاز آن از میزان در نظر گرفته شده برای آن پیشی می‌گیرد. وی در ادامه افزود: بهبود در مصرف انرژی، مزیت‌ها و فرصت‌هایی از جمله مزایای زیست محیطی، دسترسی به انرژی و بهره‌وری انرژی در سطح ملی، مزایای اقتصادی، ارتقاء محیط زیست و مزایای اجتماعی را به همراه دارد. مجابی اظهار کرد: از آنجایی که مقادیر زیادی از انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط بشر، به دلیل استفاده از سوخت‌های فسیلی است، بهره‌وری در مصرف و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند منجر به کاهش تاثیرات منفی در تغییرات اقلیمی شود. همچنین بهبود کارایی انرژی در سطح محلی اقدامی در جهت حفاظت از ساختمان‌ها در برابر شرایط سخت آب و هوایی است. معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با بیان اینکه بهبود کارایی انرژی در بخش مسکن این امکان را فراهم می‌آورد تا مازاد انرژی در سایر بخش مورد مصرف قرار گیرد، افزود: تهدیدهای سیاست‌های ناپایدار، در اثر کمبود انرژی، تورم هزینه را به همراه دارد. به گفته وی‌، بهره‌وری بالا منجر به کاهش هزینه‌های عمومی از طریق کاهش مصرف انرژی خواهد شد و در عین حال تولیدکنندگان خدمات، از کاهش تلفات در هنگام ارائه خدمات سود خواهند برد. وی با اشاره به اینکه تغییر ساختمان‌ها و استفاده از تکنولوژی‌های مناسب در ساختمان‌های شهری، به طور حتم بهبود آسایش داخلی فضاهای مسکونی را به همراه دارد و منجر به افزایش دوره کارایی آنها بدون نیاز به تعمیر خواهد شد، گفت: برنامه‌های جامع مسکن به زیبایی شناسی و بهبود منظر ساختمان‌های مسکونی و فضای عمومی اطراف کمک می‌کنند و جذابیت بیشتر فضاهای شهری را همراه خواهد داشت.

معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه‎ریزی شهر تهران اظهار کرد: اقداماتی که در بهبود بهره‌وری انرژی در بخش مسکن صورت می‌گیرد، شرایط محیط زیست و وضعیت سلامت مردم را ارتقاء خواهد داد و راهکاری خواهد بود در حل مسائل مرتبط با استطاعت افراد در پرداخت هزینه‌های مربوط به انرژی، به گونه‌ای که پیامد آن کاهش تبعیضات اجتماعی و بی‌عدالتی و تقویت انسجام اجتماعی خواهد بود. مجابی گفت: موانعی از جمله در اولویت قرار نگرفتن مسائل مربوط به انرژی در ارتباط با نیازهای خانگی و یا سایر آژانس‌های اقتصادی و گرانتر بودن و ناشناخته تر بودن محصولات انرژی کار آمد از موارد جایگزین معمول در ارائه تکنولوژی‌های اجرای بهره‌وری انرژی وجود دارد.

وی اظهار کرد: ارتقاء و بهره‌وری انرژی در مسکن می‌تواند شامل مواردی از جمله بازسازی ساختمان‌های موجود برای تأمین بالاترین استانداردهای بهره‌وری انرژی، استانداردهای بالا بهره‌وری انرژی در ساخت تمامی ساختمان‌های جدید، فراهم ساختن خدمات انرژی شهری کارآمد در تمامی بخش‌های مسکونی، سیستم مدیریت کارآمد بورس مسکن، جایگزینی تجهیزات، ابزار و سیستم‌های روشنایی کارآمد، کیفیت بالای زیست محیطی و برنامه‌ریزی فضایی، تکنولوژی‌های ساخت و دوستدار محیط زیست، به حداقل رساندن انتشارات کربن در حوزه مسکن و توانایی پرداخت هزینه‌های انرژی در بخش مسکونی باشد. وی در ادامه افزود: بطورکلی، پرداختن به مسئله بهره‌وری انرژی (EE) در بخش مسکن بصورت جامع از اهمیت بسزایی برخوردار است. آنچه در مقیاس ملی مورد نیاز است، تعریف یک چارچوب مشخص برای تعیین مراحل و لایه‌های ارتقاء سطح بهره‌وری انرژی می‌باشد. این لایه‌ها سبک‌های پیچیده‌ای را ایجاد می‌کنند که شامل مسائل قانونی، مالی و فنی است. معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران اظهار کرد: صرفه جویی در انرژی و ارتقاء میزان بهره‌وری انرژی (EE) یک پیش نیاز مهم دارد و آن وجود قوانین متناسب و اراده سیاسی حکمرانان برای این موضوع می‌باشد. ضمن اینکه با تصویب قوانین مناسب، می‌توان سازندگان و صاحبان بخش مسکن را بطور قانونی ملزم کرد تا استانداردهای تعریف شده در زمینه بهره‌وری انرژی را رعایت کند. مجابی گفت: تجارب مشابه در سطح جهانی نشان می‌دهد که با اینکه اراده سیاسی برای ارتقاء بهره‌وری انرژی لازم است، ولی کافی نیست و ارتقاء فرهنگ استفاده از انرژی در میان شهروندان بسیار حائز اهمیت است، زیرا تصمیم گیری در میزان و نحوه مصرف انرژی به صاحبان‌خانه بستگی دارد. معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران افزود: بر اساس تجارب جهانی، برای ترغیب و تشویق صاحبان و سازندگان بخش مسکن با توجه به موضوع بهره‌وری انرژی، لازم است تا دولت‌ها و حکومت‌های ملی و محلی، قوانین تشویقی برای این موضوع در نظر گرفته شود و به شکل فعال از عرصه بهره‌وری انرژی حمایت کنند. وی افزود: یکی دیگر از مهم‌ترین فاکتورها برای گسترش بهره‌وری انرژی، وجود محصولات مورد نیاز این موضوع به قیمت مناسب در بازار است، بر این اساس تخصیص یارانه به محصولاتی که باعث ارتقاء بهره‌وری انرژی می‌گردند، می‌تواند جزو سیاست‌های دولت برای حمایت از بخش انرژی پایدار باشد. مجابی با بیان اینکه باید توجه داشت که بهبود شرایط مصرف انرژی و ارتقاء بهره‌وری آن باید جزو لاینفکی از مدیریت بخش مسکن باشد و نباید به عنوان یک مسئله مجزا از بخش مدیریت مسکن تلقی شود، خاطر نشان کرد: قیمت بالای استفاده از انرژی‌های فسیلی خود عاملی برای روی آوردن به استفاده از انرژی پایدار می‌باشد. لذا همزمان با افزایش قیمت انرژی‌های فسیلی، باید با راهکارهای خلاقانه از رشد قیمت در بازار انرژی پایدار کاسته شود تا رویکرد عمومی جامعه به انرژی پایدار منعطف شود. ضمن اینکه برای حمایت از اقشار آسیب پذیر، باید قوانین مناسب در این زمینه وضع و اجرا شود.

ماهنامه پنجره ایرانیان – شماره67-