مهندس علیرضا جاوید معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران

رویکرد طرح های گذشته بیشتر ثابت و بر اساس ملک و پلاک بوده است اما طرح جدید با استفاده از تجارب بین المللی مجموعه ای از املاک را در قالب یک پهنه در نظر گرفته و اثرات متقابل املاک را سنجیده است و به آن توجه دارد. بر اساس این طرح تهران دارای چهار پهنه سکونت (R) ، مختلط (M)، کار و فعالیت (S) و پهنه حفاظت باز و سبز(G) است و در مجموع تهران دارای  چهارپهنه اصلی است  که 55 زیر پهنه دارد و شهروندان با وارد کردن شماره بلوک و ملک خود در سامانه شهرداری تهران می توانند از موقعیت ملک خود آگاه شوند .یادآوری می کنم که پهنه سکونت 39 درصد تهران ، پهنه مختلط 10 درصد ، پهنه کار و فعالیت 28 درصد و پهنه سبزو باز 21 درصد تهران را در طرح تفصیلی تشکیل می دهد که نشان دهنده توجه به فضای سبز و باز برای تهران است .

نکته مهم این که تشکیل پرونده هم اکنون در دفاتر خدمات الکترونیک صورت می گیرد و بعد از طی مراحل لازم دستور نقشه صادر می شود که جزئیات فرایند ساخت و ساز بر اسا س طرح صادر می شود و بعد آن پروانه ساخت صادر خواهد شد .البته راهبردهایی برای بلند مرتبه سازی در طرح تفصیلی پیش بینی شده و مشاوری در حال تهیه طرح تکمیلی است و پس از طی فرآیند تصویب در کمیسیون ماده 5 و شورای عالی شهرسازی و معماری این موضوع نیز امسال  تصویب می شود و در صورت درخواست های موردی در کمیسیون ماده 5 رسیدگی می شود . همچنین طرح ویژه مسکن نیز از سوی دولت و وزارت راه و شهرسازی در نظر گرفته شده که هم اکنون در منطقه 21 احداث 8 هزار تا 10 هزار واحد مسکونی به تصویب کمیسیون ماده 5 رسیده که وزارت شهرسازی در حال پیگیری است و همچنین در منطقه 4 نیز در خیابان استخر تعداد واحدهای مسکونی دیگر پیش بینی شده که هنوز به تصویب کمیسیون ماده 5 نرسیده است .

مساله مهم دیگر این که تغییرات قیمت مسکن به مسائل زیادی بستگی دارد و در طرح جامع و تفصیلی نیز نگاه محدود کننده ای به تراکم های ساخت و ساز نیست و نگاه توسعه ای دارد تا ساخت و ساز منظم و ضابطه مند باشد ، اما تاثیری بر افزایش قیمت مسکن نیست و رونق ساخت و ساز به ویژه در محورهای مسکونی و کار و فعالیت پیش بینی می شود تا توزیع متناسب تر ایجاد شده و شهروندان بهتر بهره مند شوند .همچنین موضوع بافت های ناپایدار و فرسوده در ضوابط طرح تفصیلی با تراکم تشویقی در نظر گرفته شده که موجب رونق مضاعف و جذب سرمایه گذاری در این بافت می شود . فاکتورهای متعددی وجود دارد که بر قیمت مسکن و زمین اثر گذار هستند، اما با توجه به وضعیت کلی قیمت‌ها در بازار ارز، طلا و حتی سایر کالاها، باید متوجه بود که طبیعتا قیمت زمین و ملک از‌این پارامترها نیز اثر می‌گیرد. اجرای طرح تفصیلی جدید تهران طبیعتا به طور غیرمستقیم و جزئی بر قیمت زمین و ملک اثرگذار خواهد بود؛ اما برای آنکه اثر فزاینده‌ای به طور مستقیم در قیمت زمین و ملک نداشته باشد، تدابیری را در طرح تفصیلی جدید پیش‌بینی کرده‌ایم که متناسب با نیازهای واقعی شهروندان است و اجرای‌این تدابیر موجب خواهد شد که طرح تفصیلی اثر فزاینده و مستقیم در قیمت زمین نداشته باشد.

البته طرح جامع و تفصیلی با توجه به رونق ساخت و ساز در درآمد شهرداری اثر خاصی ندارد و نظام درآمدی شهرداری تنظیم می شود ، ضمن آن که فروش مازاد تراکم به معنای قبلی مفهومی ندارد و تراکم مجاز و پایه که مبنی رسمی دارد مطرح است و تکلیف هر پهنه مشخص است . همه فرآیندهای قانونی برای اجرای این طرح از تایید ریاست جمهور گرفته تا ابلاغ توسط وزارت راه و شهرسازی و تاییدات کمیسیون ماده 5 و وشورای عالی شهرسازی و معماری و وشورای شهر انجام شده و برای شهردار آتی تهران هم الزام آور است .

نشریه پنجره ایرانیان، سال پنجم ، شماره 55 ، اردیبهشت‌ماه 1391