پنجره‌ایرانیان؛ دومین نشست بررسی آیین‌نامه کنترل ساختمان اواسط هفته گذشته با حضور مهندس بهرام غفاری تدوین‌کننده پیش‌نویس مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، دکتر حمید بدیعی عضو ادوار شورای مرکزی و نیز مهندس بیژن خطیبی عضو هیات مدیره سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران برگزار شد.
به گزارش صما، در این نشست مهندس محسن بهرام غفاری، تدوین‌کننده پیش‌نویس آیین‌نامه کنترل ساختمان گفت: بنده بعد از شش سال مطالعات کارشناسی و بررسی روش‌های کنترل ساختمان در اقصی نقاط کشور و نیز به انضمام سه دهه تجربه فعالیتم در عرصه مهندسی، نسبت به تدوین پیش‌نویس آیین‌نامه کنترل ساختمان اقدام کردم.
سازمان نظام‌مهندسی از بنگاه‌داری معاف می‌شود
بهرام غفاری بابیان اینکه آیین‌نامه کنترل ساختمان ابداع و اختراع هیچ‌کس نیست تاکید کرد: این آیین‌نامه حاوی روش‌هایی است که تقریبا در همه‌جا دنیای اجرا می‌شود و طیف گسترده‌ای شامل مهندسان معمار، سازه و... همچنین پیمانکار ساخت که به‌مراتب جدی‌تر از مجریانی که نسبتا اسمی هستند در آن گنجانده‌شده است، همچنین مدیریت شهری در قبال ساخت‌وساز شهری پاسخگو خواهد شد.
رئیس پیشین سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران با اشاره به وجود مفاسدی که از رهگذر اجرای سیستم ارجاع نظارت در برخی از استان‌ها و ازجمله استان تهران به وجود آمده است تاکید کرد: سیستم ارجاع نظارت سبب به وجود آمدن مفاسدی شد که این مهم محل موضوع تهمت شد و علی‌رغم اینکه قرار بود که ارجاع خصوصی نباشد اما در هیئت‌مدیره‌ها مصوب شد که هر ناظری یک مالک انتخابی را برای خود استخدام کند و درنتیجه این رویه همه به دنبال کارهای بزرگ رفتند و مفاسد زیادی ایجاد شد.
رسالت سازمان نظام‌مهندسی توزیع کار نبوده است
وی با اشاره به اینکه رسالت سازمان نظام‌مهندسی توزیع کار نبوده است گفت: نمی‌شود بسیاری از مشکلات ایجادشده در سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان را انکار کرد و بر این اساس می‌بایست به سمت بهبود شرایط ساخت‌وساز گام برداریم و من با قاطعیت می‌گویم که الگوی ذهنی ما بهبود شرایط ساخت‌وساز است و باید نظامات در کنترل ساختمان به‌گونه‌ای برقرار شود که اهداف موردنظر تحصیل شود.
بهرام غفاری درعین‌حال ماحصل بهبود شرایط ساخت‌وساز را این‌گونه توصیف کرد: در صورت بهبود شرایط ساخت‌وساز قطعا شهری پایدارتر خواهیم داشت و همچنین بازده صنعت ساختمان افزایش پیدا می‌کند و مهندسان در قبال ارائه خدمات کیفی مهندسی به حق‌الزحمه متناسب دست خواهند یافت.
بهرام غفاری در ادامه با اشاره به اینکه قرابت بنده با سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان بیشتر از دیگر نهادها مثل وزارتخانه است تاکید کرد: اهتمام ما باید بر این امر متمرکز باشد که سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان‌ها را پالایش و ارتقاء دهیم و تلاش کنیم که جامعه برای این سازمان حرمت قائل شود و این امر در حرفه مهندسی مرجعیت داشته باشد.
وی درعین‌حال با تاکید بر اینکه آیین‌نامه کنترل ساختمان باعث می‌شود که نظام‌مهندسی از امر بنگاه‌داری و فروش خدمات مهندسی معاف می‌شود تاکید کرد: اجرایی کردن آیین‌نامه کنترل ساختمان باعث می‌شود که سازمان نظام‌مهندسی به یک مرجع تخصصی مبدل شود و اگرچه این سازمان دارای 500 هزار عضو است اما نباید تصور کنیم که این سازمان یک شرکت است و نیم میلیون در آن استخدام‌شده‌اند.
نباید به خاطر تخلف جزئی بساط ارجاع نظارت برچیده شود
بیژن خطیبی عضو هیات مدیره سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران نیز در این نشست با طرح این سوال که چه ضمانتی وجود دارد که در شهرداری‌ها به‌صورت کامل آیین‌نامه کنترل ساختمان اجرایی شود تاکید کرد: اگر بهترین آیین‌نامه تدوین شود و همه درباره آن اتفاق‌نظر داشته باشند اما درعین‌حال فاقد ضمانت اجرایی باشد در عمل اثر این نوع آیین‌نامه‌ها خنثی خواهد شد.
وی با یادآوری این موضوع که بدنه وزاتخانه راه شهرسازی و تدوین‌کنندگان این آیین‌نامه بر این باور هستند که با تدوین این آیین‌نامه مقررشده است که سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان به مسئولیت‌های اصلی خود بازگردند درعین‌حال با طرح این سوال که مسئولیت اصلی سازمان‌های نظام‌مهندسی چیست اظهار کرد: اگر مصرف‌کنندگان نهایی ساخت‌وساز سازندگان بودند کارایی این آیین‌نامه بسیار مطلوب بود اما در عمل چنین ساختاری بر چرخه ساخت‌وساز حاکم نیست و مصرف‌کننده نهایی لزوماً سازنده نیست.
عضو هیات مدیره سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران همچنین تاکید کرد: شهرداری تا قبل از تهیه این آیین‌نامه به‌موجب یکسری قوانین بالادستی در قبال امر نظارتی مسئولیت و تکلیف قانونی داشته است که به آن عمل‌نکرده است. وی با تاکید بر اینکه برخی بر این باورند که 90 درصد از مشکلات سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان ناشی از واریز وجوه حق‌الزحمه نظارت به این سازمان است تاکید کرد: اما ما می‌گوییم این وجوه را از سازمان نظام‌مهندسی ساختمان بگیرید و به ارگان دیگری بدهید تا مشخص شود که چه اتفاقی می‌افتد.
عضو هیات مدیره سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران با تاکید بر اینکه به خاطر بروز فساد مالی در برخی از موارد نباید به‌صورت کامل سیستم ارجاع نظارت را حذف کرد و صورت‌مسئله را پاک کرد اظهار داشت: اگر قرار باشد امر نظارت توسط شهرداری‌ها اجرایی شود این دستگاه نیز مجبور به راه‌اندازی سامانه ارجاع نظارت بازرسین خواهد شد و از این رهگذر مجدداً این پروسه معیوب تکرار خواهد شد.
خطیبی با انتقاد از آیین‌نامه کنترل ساختمان که به گفته وی سبب می‌شود سازمان نظام‌مهندسی ساختمان جایگاهش تضعیف شود و به یک سازمان صرفاً اداری مبدل شود گفت: اگر قراراست جایگاه این سازمان به یک سازمان صرفاً اداری تبدیل شود ما می‌گوییم این سازمان را تبدیل کنید و با راه‌اندازی یک واحد شورای انتظامی در درون وزارتخانه راه و شهرسازی به‌طورکلی این سازمان را دیگر از چرخه ساخت‌وساز کنید!
آیین‌نامه دارای تناقضات قانونی است
در همین حال در این نشست دکتر حمید بدیعی عضو ادوار شورای مرکزی نیز با تاکید بر اینکه طی سه سال گذشته به نمایندگی از شورای مرکزی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور با وزارتخانه‌های کشور و راه و شهرسازی و نیز شهرداری تهران جلسات مختلفی درباره آیین‌نامه کنترل ساختمان داشته است تاکید کرد: نگاه مجموعه شورای مرکزی سازمان نظام‌مهندسی کشور درباره موضوع آیین‌نامه به وزارت کشور و شهرداری تهران نزدیک بوده است و در بخش‌هایی نیز با وزارتخانه راه و شهرسازی دارای اشتراک عقیده بوده است.
ضمن تشکر از مجتمع اطلاع‌رسانی صما که جامعه مهندسی را به دیدن این برنامه دعوت کرده‌اند و با یادآوری این موضوع که آیین‌نامه کنترل ساختمان اگرچه دارای نکات مثبتی است که سال‌ها مورد انتظار سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان بوده تاکید کرد: اما درعین‌حال حاوی نکاتی است که به زیان ساخت‌وساز کشور و بهره‌برداران است، همچنین این آیین‌نامه در درون دارای تناقضات قانونی است.
وی نیز با اشاره به اینکه مانند وزارت راه، واریز وجوه حق‌الزحمه مهندسان به‌حساب سازمان‌های نظام‌مهندسی را همانند بسیاری نمی‌پسندد تاکید کرد: این امر در حالی است که تحقق این مهم حاصل تصمیم هیات مدیره سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان استان‌ها نبوده، بلکه این اقدام ناشی از تصمیم وزارت خانه راه و شهرسازی در دوره گذشته بوده است که در قالب مبحث دوم مقررات ملی ساختمان به سازمان‌های نظام‌مهندسی ابلاغ‌شده است.
بدیعی بابیان اینکه قطعا کنار گذاشتن سازمان‌های نظام‌مهندسی یک خسارت ملی است چراکه این سازمان دارای بیش از نیم میلیون عضو مهندس است اما وضعیت موجود باید اصلاح شود و همکاران ما نیز باید این اصلاحات را بپذیرند. وی درعین‌حال بزرگ‌ترین اشکال آیین‌نامه کنترل ساختمان را مربوط به کنار گذاشتن سازمان نیمه موفق نظام‌مهندسی ساختمان استان‌ها دانست و گفت: این آیین‌نامه باعث می‌شود که سازمان نظام‌مهندسی ساختمان که دارای دو دهه فعالیت است از چرخه ساخت‌وساز کنار گذاشته شود و سپس به‌صورت دستوری یکسری وظایف به شهرداری‌ها تحمیل شود.
بدیعی با تاکید بر اینکه به‌موجب ماده 15 قانون نظام‌مهندسی ساختمان نظارت بر حسن اجرای خدمات مهندسی جزء تکالیف و مسئولیت‌های قانونی هیات مدیره سازمان‌های نظام‌مهندسی ساختمان استان‌ها است اظهار داشت: بر این اساس لازم است که به‌منظور عمل به قانون شرایط به‌گونه‌ای تعریف شود که امر بازرسی از مانیتورینگ هیئت‌مدیره‌ها خارج نشود.
