کلمه فردوس و بهشت از واژه فارسی «پردیس» اخذ شده که خود از واژه «پرادئزا» از زبان مادی گرفته شده است و در بعد از اسلام استفاده از کلمه فردوس برای باغ ایرانی، نمادی از بهشت را یافت؛ زیرا مسلمانان در انطباق با توصیف بهشت در قرآن کریم سعی کردند، در این جهان فناپذیر، جلوه‌ای از فناناپذیری و جاودانگی جهان ابدی و باغ‌های بهشتی را به نمایش بگذارند. به همین دلیل در باغ‌ها معمولاً درخت همیشه‌سبز سرو با قامت کشیده و نشانه عظمت و جاودانگی را می‌کاشتند. باغ سازی در ایران از قدمتی طولانی برخوردار است و تاریخی بیش از دو هزار سال دارد. چهارباغ که اصل اساسی باغ سازی ایران است از ابداعات کوروش در خلق محوطه کاخ پاسارگاد به شمار می‌رود.

کاخ‌های هخامنشی شوش

در دوره اسلامی با نگاه جدیدی که ایرانیان مسلمان به این الگو پیدا کردند و انطباقی که با مفاهیم قرآنی یافت آن را در باغ ساری‌های خود برگزیده و تقویت نمودند. قابل‌ذکر است که ایرانیان مسلمان تمدن خود را بدون پیشینه و تجربه تاریخی شروع نکردند. بلکه هر ایده و فکر ارزشمند و قابل‌استفاده‌ای را از هر جایی می‌گرفتند و ضمن تقویت، تکمیل و انطباق دادن با فرهنگ اسلامی، آن را به دیگران عرضه می‌کردند. همین ویژگی عامل حیات و قوت فرهنگ و تمدن اسلامی ایران در صدر آن شد.

برای دیدن فایل کامل پی دی اف کلیک کنید

نشریه پنجره ایرانیان-سال سیزدهم-شماره 156/مهر 99