پنجره ایرانیان: شاید بزرگترها به یاد داشته باشند، در روزگار قدیم که گردش افلاک، و سرما و گرما هنوز نظم و نسقی داشت، قدیمی ها شصت روز نخست زمستان را به دو بخش تقسیم می کردند.
بخش اول را “چله بزرگه” می گفتند و دومی را “چله کوچیکه”. با آنکه چله بزرگه طولانی تر بود و چهل روز به درازا می کشید، اما سرمای آن از چله کوچیکه که تنها بیست روز عمر داشت، کمتر بود. یعنی از ده بهمن که چله کوچیکه آغاز می شد، صولت سرمای زمستان به اوج می رسید. نقل است که چله بزرگه به چله کوچیکه حسد می برده که «اگه من عمر تو رو داشته باشم نانوا رو کنار تنور از سرما خشک می کردم» و چله کوچیکه در پاسخ که: «اگر پشتم به بهار نبود بچه را در قنداق خشک می کردم ...».
برای مشاهده فایل پی دی اف کلیک کنید.
آنچه پیش روی شماست، آخرین شماره از نشریه پنجره ایرانیان در سال 1394 است که در واپسین روزهای چله کوچیکه به محضر شما عزیزان تقدیم می شود. بر اهل نظر پوشیده نیست که سال گذشته، برای صنعت ساختمان و به تبع آن صنعت در و پنجره سال چندان دلچسبی نبود. رکودی که پیشتر رخ نموده بود در این سال به اوج خود رسید؛ همانگونه که در هفتمین نمایشگاه در و پنجره تهران نیز این رکود به بی رحمانه ترین شکل ممکن به نمایش درآمد.
ریشه های چنین رکودی چندان مبهم نیست. عواملی چند در سطح کلان که کل اقتصاد و صنعت ساختمان را تحت تاثیر قرار داده و عواملی جزئیتر که مستقیما صنعت در و پنجره و به خصوص بخش یو.پی.وی.سی را متاثر ساخته است: از یک سو، سیاست های ناکارآمد دولت گذشته که بهای مسکن را به آسمان ها و دور از دست عموم مردم پرتاب کرد و تحریم هایی که نفس اقتصاد ایران را گرفت. از آن سو، رشد پرشتاب صنعت یو.پی.وی.سی و وسوسه سود سرشار این صنعت، غیرحرفه ای های بسیاری را با هدف کسب سودهای سرشار جذب این صنعت کرد و لطمه ای شدید بر این بخش وارد آورد. همچنین بیم و امید ناظر بر به نتیجه رسیدن یا نرسیدن برجام نیز، تعلیقی را بر شرایط حاکم افزود که حاصل آن انتظاری بود که رکود موجود را دو چندان کرد.
همه این عوامل، و دلایل ریز و درشت دیگر در نهایت به فضایی انجامید که ما اکنون در آن به سر می بریم. هرچند شرایط حاکم بر سیاست های کلان کشور تغییر یافته و برجام نیز به فرجام رسیده، اما در نظر بسیاری بر سد بزرگ رکود کمترین رخنهای وارد نشده و مجرای تنفسی اقتصاد همچنان تنگ تر می شود.
در طول این سال ها بسیاری به تحلیل این شرایط پرداختند و فرصت ها و تهدیدهای دوره رکود را ارزیابی کرده و توصیه های سودمندی ارائه داده اند. فارغ از همه این تحلیل های پیچیده و بایدها و نبایدها، شاید اگر نگاهی ساده تر به وضعیت موجود بیاندازیم، روزنه هایی از امید را بیابیم؛ شاید آنقدر هم که از پشت پنجره به نظر می رسد، هوای بیرون سرد نباشد و یا شاید این اوج رکود، پشت به بهار داشته باشد.
نکات منفی موجود بسیارند و همه نیز بر آنها واقفیم، اما نباید فراموش کرد که نکات مثبت هم اندک نیستند. به هر حال در کنار تمامی ناکامی های سال گذشته، اتفاق شگرفی هم در این سال افتاد که قطعا اهمیت آن به قدری هست که سال 1394 به‌عنوان یک نقطه عطف برای همیشه در تاریخ ضبط و ثبت شود. شاهکار دستگاه دیپلماسی کشورمان و عقد توافق تاریخی ایران با کشورهای قدرتمند جهان، بدون تردید ثمرات و نتایجی را در خصوص گشایش فضای اقتصادی ایران به همراه خواهد داشت.
هر چند این تغییرات هنوز چندان ملموس نشده اند، اما آثار و شواهد آن قابل رویت هستند. برچیده شدن یک به یک تحریم ها و افزایش تردد هیئت های بازرگانی و ابراز اشتیاق فراوان سرمایه گذاران خارجی خود برخی از این آثار هستند که مطمئنا در آینده ثمرات مثبتی برجای خواهند گذاشت که شاید یکی از آن نتایج، بالا رفتن گردش مالی در کشور باشد؛ و روشن است که بازار امروز ما از کمبود نقدینگی رنج می‌برد؛ و حتی اگر بخشی از پول های آزاد شده وارد بخش های تولیدی و صنعتی کشور شوند، این نتایج ملموس تر و محسوس تر خواهند شد.
از سوی دیگر باید به پیش‌بینی‌های انجام شده از سوی مجامع جهانی در خصوص آینده اقتصاد ایران توجه کرد. آنچنانکه در اخبار آمده بود مدتی پیش بانک جهانی رشد اقتصادی ایران را در سال 2016 حدود 5.8 درصد و در سال 2017 حدود 6.7 درصد پیش بینی کرده بود. جالب است که بدانیم این ارقام بسیار بالاتر از متوسط نرخ رشد جهانی است. گذشته از اینکه مبنای چنین تحلیلی چه بوده، روشن است که این آمار نشان از بهبود اوضاع اقتصادی کشورمان در سال آینده دارد.
نقطه امیدواری دیگری که در سطح کلان تغییراتی را به بار خواهد آورد و نباید اهمیت آن را از نظر دور داشت، انتخابات مجلس شورای اسلامی است. به‌هرحال مجلس یکی از نهادهایی است که بیشترین تاثیر را در سیاستگذاری‌های کلان کشور دارد. اگر به امید خدا انتخابات دهمین دوره مجلس شورا مانند همیشه با استقبال پرشور هم‌وطنانمان روبه‌رو شود و نمایندگانی متخصص و دلسوز و البته همسو با سیاست‌های موثر دولت تدبیر و امید راهی مجلس شوند، مطمئنا ضمن کاسته شدن از شکاف موجود در سطح سیاست گذاری‌های کلان، جایگاه قانونگذار کشور نیز با تحولات بین‌المللی اخیر همگام شده و سیاست‌های اصلاحی دولت در رفع کاستی‌های بی شمار گذشته سریع‌تر به بار نشسته و همگان شاهد ثمرات این هم‌نوایی و هم‌افزایی‌ها خواهیم بود.
در سطح صنعت در و پنجره نیز نباید از یاد برد که دوره رکود، با وجود مشکلات و مصائبی که برای همه ما در بر داشت، بذرهایی را در دل این صنعت کاشت که به‌تدریج شاهد به بار نشستن آنها هستیم. دوره رکود غربال‌گر بسیار مناسبی بود برای خروج نامحرمان از این صنعت و نیز وسیله‌ای بود جهت شناخته شدن سره از ناسره. امروز شاهد آن هستیم که عرصه بر آنانی که بدون تخصص لازم و برای کسب سودهای آنی وارد این صنعت شده بودند، بیش از دلسوزان واقعی تنگ شده است، و اینان یک‌به‌یک در حال یافتن فضاهایی دیگر برای رسیدن به اهداف خود هستند. از سوی دیگر شرایط موجود سبب افزایش آگاهی‌های عمومی بیش از گذشته شده، و امروز نسبت به سال‌های پیشین فریب مصرف‌کنندگان و عرضه کالاهای بنجل بسیار دشوارتر شده است. این امر خود نویدی است بر اهالی واقعی این صنعت که در دوره رونق جدید، بسیار حرفه‌ای‌تر و اصولی‌تر و البته آسوده‌تر به کار خود مشغول خواهند بود.
باید توجه داشت که هدف، امید واهی دادن و دل خوش کردن به اما و اگرها نیست، بلکه هدف تلاش برای جایگزینی خوش‌بینی به جای بدبینی است؛ هدف تاکیدی سازنده بر کورسوهای امید است به جای در جا زدن روی گذشته های آکنده از ناامیدی. هدف یادآوری فرهنگ کهن کشورمان و مدد گرفتن از حکمت نهفته در افسانه‌ها و پند و اندرزهای نیاکان خردورزمان است. ایرانیان همواره در طول تاریخ دراز و غروربرانگیز خود، با ناکامی‌ها و مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بوده‌اند؛ از بی‌رحمی شرایط اقلیمی گرفته تا تاخت‌و‌تازهای مستمر بیگانگان بر خان و مانشان. اما همین مردم در عین ناکامی و شکست و همواره نگاه خود را به جلوترها دوخته و هیچگاه اسیر ناامیدی نشده‌اند و شاید راز ماندگاری این فرهنگ در درازنای پرپیچ و خم تاریخ نیز همین مثبت‌اندیشی و امید به آینده ایشان باشد.
پنجره ایرانیان، در آخرین شماره از نشریه خود در سال 1394 و در اوج سوزندگی سرما و به‌عنوان مجموعه‌ای که خود یکی از لطمه‌دیدگان دوره رکود بوده است، می‌خواهد از این فرصت استفاده کرده و به همه سروران و اهالی دلسوز این صنعت اهمیت امیدواری و مثبت‌اندیشی را متذکر شود. شایسته است که همگی ما به‌عنوان فرزندان خلف نیاکان سرافراز خود که با بهره گرفتن از فرهنگ پربار ایرانی و اسلامی، همواره منادی پیشرفت زندگی بشری بوده‌اند، درهای امید را همواره روی خود باز نگه‌داریم و این مثل ساده اما عمیق پدران خود را هرگز فراموش نکنیم که "پایان شب سیه سپید است". فراموش نکنیم که سرما با نزدیک شدن بهار آخرین زورهای خود را می‌زند؛ زیرا ناامیدانه می‌داند که "پشت به بهار دارد".
در پایان ضمن اینکه پیشاپیش فرا رسیدن سال جدید را به تمامی اهالی صنعت در و پنجره شادباش می‌گوییم، سالی سرشار از شادکامی و روزهایی فرخنده را برای همه شما عزیزان آرزو می‌کنیم.
نشریه پنجره ایرانیان ــ سال نهم ــ شماره 101و102 ــ اسفند 94
