پنجره ایرانیان:«خام‌فروشی دامی است که میراث سال‌های متمادی قبل از انقلاب است و متأسفانه کشور گرفتار آن شده است و باید تلاش شود که ملت ایران از این تله نجات پیدا کند.» این پیام مقام معظم رهبری است که مردادماه امسال در دیدار جمعی از محققان، پژوهشگران، متخصصان و نوآوران در عرصه علم و فناوری و مسوولان شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری بر آن تأکید کردند.
برای مشاهده فایل پی دی اف اینجا کلیک کنید.
«خام‌فروشی دامی است که میراث سال‌های متمادی قبل از انقلاب است و متأسفانه کشور گرفتار آن شده است و باید تلاش شود که ملت ایران از این تله نجات پیدا کند.» این پیام مقام معظم رهبری است که مردادماه امسال در دیدار جمعی از محققان، پژوهشگران، متخصصان و نوآوران در عرصه علم و فناوری و مسوولان شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری بر آن تأکید کردند. اما اینکه چرا و چگونه می‌توان از تله خام‌فروشی نجات پیدا کرد؟ مستلزم داشتن نقشه راهی روشن و اراده‌ای مستحکم نزد سیاست‌گذاران، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران در قوای سه‌گانه دارد. اما واقعیت تلخ این است که شیرینی دسترسی به درآمدهای ناشی از خام‌فروشی در سال‌های اخیر باعث شده تا عزمی جدی برای رهایی از این دام شکل نگیرد. مصداق این سخن را می‌توان در حوزه مواد پتروشیمی مورد نیاز صنایع داخلی جستجو کرد که متأسفانه در برابر دسترسی تولیدکنندگان به مواد اولیه برای ارتقای سطح تولید ملی، موانع زیادی را خواسته یا ناخواسته علم کرده‌اند، بی‌آنکه توجه شود تداوم این وضعیت به تضعیف تولید داخلی و تقویت واردات خواهد انجامید. روشن است که منظور سخن، مفت‌فروشی و یا ایجاد رانت برای تولیدکنندگان داخلی در فرایند دسترسی به مواد اولیه تولید داخل نیست، اما تردیدی وجود ندارد که صادرات مواد‌اولیه به صورت خام راهی است خطا؛ چه بسا اگر همین مواد اولیه در اختیار دیگر کشورها قرار داشت، به راحتی حاضر به صادرات خام آن نمی‌شدند و تلاش‌شان بر این بود تا با تبدیل این مواد اولیه به کالاها، بر ارزش افزوده تولیدات داخلی در زمینه‌های مختلف بیافزاید.
اما خبر توافق اولیه بین فعالان بخش خصوصی و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تسهیل دسترسی تولیدکنندگان به مواد‌اولیه پس از نوسانات ماه‌‌های اخیر را نباید دست‌کم گرفت، به ویژه اینکه اعضای انجمن صنایع تولیدکنندگان پروفیل یوپیویسی، پس از ماه‌ها تلاش و رایزنی موفق شدند تا مطالبات فعالان این صنعت را دست‌کم به نتیجه مطلوب برسانند که شاهد این مدعا را می‌توان در کاهش قیمت پودر پی‌وی‌سی در هفته‌های گذشته دانست. این عزم جدی اعضا، نشان داد که هر موفقیت صنفی با خردجمعی محقق می‌شود و کنار گود نشستن و انتقاد کردن راه به جایی نمی‌برد. چه اینکه همین موفقیت نسبی را باید پاس داشت و تجربه‌ای شیرین دانست که پس از تلخ کامی‌های بسیار و نشست و برخاست‌های فراوان با مسوولان به دست آمده است. مهم این است که فعالان صنعت در و پنجره یوپیویسی همچنان بر مطالبات خویش پافشاری کنند و برای هموار کردن ناهمواری‌ها، جدی‌تر و مصمم‌تر، منافع جمعی و صنفی را بر منافع و مصالح بنگاهی خویش ترجیح دهند و هرگز برای گشودن گره‌ها و برداشتن موانع به تک روی و یا خدای ناکرده برهم زدن اصول رقابت روی نیاورند. البته نمی‌توان از آنچه در سال جاری بر این صنعت و دیگر صنایع وابسته به محصولات و مواد اولیه پتروشیمی رفته است، به‌راحتی چشم پوشید چرا که این تجربه تلخ را باید در تاریخ نوشت تا در شرایط متفاوت و زمان‌های دیگر دوباره گرفتار نشویم. برای این منظور اشاره‌ای به گزارش جدید مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی کفایت می‌کند؛ چه اینکه این نهاد تحقیقاتی در بررسی‌های خود با اشاره به حساسیت محصولات پتروشیمی به عنوان ماده اولیه مورد نیاز در تولید بسیاری از محصولات و بهای تمام‌شده اکثر کالاهای تکمیلی تأکید کرده است که: طی شش ماهه نخست امسال، قیمت محصولات پلیمری که یکی از پرمصرف‌ترین محصولات پتروشیمی در صنایع تکمیلی محسوب می‌شود، نسبت به آغاز سال 110 درصد افزایش یافته است و بررسی‌ها نشان می‌دهند که افزایش نرخ ارز، کاهش عرضه و افزایش تقاضا از دلایل اصلی این افزایش قیمت در بورس کالا بوده‌اند.
یافته‌های کارشناسی این مرکز، انتقادهای فعالان صنایع پایین دست پتروشیمی را مبنی بر نوسان در عرضه مواد اولیه از سوی مجتمع‌های پتروشیمی را تأیید و تأکید می‌کند که بررسی روند عرضه شرکت‌های تولیدی در بورس کالا نیز حاکی از آن است که برخی از شرکت‌های خصوصی و حتی برخی از شرکت‌های دولتی در مرداد و شهریورماه یا اصلا عرضه‌ای نداشته یا عرضه محصولات خود را کاهش داده‌اند. از سوی دیگر به رغم مصوبه ستاد هدفمندکردن یارانه‌ها مبنی بر لزوم عرضه محصولات تمامی واحدهای پتروشیمی در بورس، بر خروج شرکت‌ها از بورس عملا نظارت مؤثری وجود ندارد و وجود بازار آزاد و تفاوت بین قیمت‌های معامله شده در بورس و بازار آزاد نیز موجبات آشفتگی در بازار و ترجیح برخی از تولیدکنندگان به عرضه محصولات‌شان در این بازار شده است.
کوتاه سخن اینکه دشواری‌های پیش روی صنعت نوپای تولید پروفیل‌های یوپیویسی در یک سال اخیر نشان داد که راه عبور از این تنگناها و فایق آمدن بر موانع در گرو همدلی، اتحاد صنفی و خردجمعی است. بنابراین رسالت و منافع صنفی ایجاب می‌کند که همه در مسیر تعامل و هم‌اندیشی حرکت کنیم و هرگز حاضر به اختلاف و یا تک‌روی نشویم. واقعیت این است که انجمن صنایع تولید پروفیل یوپیویسی ایران هرچند نوپاست، اما به واسطه توان مدیریتی، دانش و تخصص اعضا، می‌تواند گام‌های بلندتری برای بهبود فضای کسب و کار بردارد، چرا که هنوز این انجمن در ابتدای راهی است که پایانی بر آن نباید متصور شد. مشارکت و مسوولیت‌پذیری همه فعالان و تولیدکنندگان پروفیل یوپیویسی در این نهاد صنفی دارای آینده روشن، راز بقا در میدان رقابت است. پس بیاییم در کنار هم بیاندیشیم و راه‌های ناهموار را هموارتر سازیم.
پنجره ایرانیان. سال ششم، شماره 63.دیماه 91
