دلایل بهره‌وری پایین صنعت آلومینیوم

به گزارش روزگار معدن، آریا صادق‌نیت حقیقی عضو هیئت‌مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران: با توجه به اهمیت و اثرگذاری شاخصه‌های بهره‌وری در مسیر تولید، انتظار می‌رود این پارامترها بیش‌ازپیش مدنظر قرار گیرند. توجه به الزامات بهره‌وری زمینه رقابتی‌تر شدن فعالیت صنایع را فراهم می‌کند و در همین حال سودآوری بنگاه‌ها را افزایش می‌دهد.

درنهایت هم شاهد حضور موفق محصولات تولیدشده در این صنایع در بازارهای بین‌المللی خواهیم بود. بهره‌وری پایین در صنایع آلومینیوم کشور از دلایل گوناگونی نشأت می‌گیرد که ازجمله آنها می‌توان به ظرفیت پایین تولید اشاره کرد. اغلب تولیدکنندگان آلومینیوم در کشور به‌دلایل گوناگون با ظرفیت پایین‌تر از ظرفیت اسمی خود فعالیت می‌کنند و همین موضوع نیز موجب می‌شود هزینه‌های سربار تولید در این مجموعه‌ها به‌شدت افزایش پیدا کند و درنتیجه نرخ تمام‌شده تولیدات افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی این تولیدکنندگان حتی نمی‌توانند در عرصه رقابت و فروش، حضور موفقی را از خود به نمایش بگذارند و درنتیجه بازنده رقابت با محصولات مشابه خارجی خواهند شد.

بهره‌وری تولید در این مجموعه‌ها نیز تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و از میزان سوددهی آنها کاسته می‌شود.

بهره‌مندی از فناوری‌های روز دنیا یکی دیگر از مواردی است که زمینه ارتقا بهره‌وری را در صنایع مختلف فراهم می‌کند؛ بااین‌وجود صنایع در کشور ما به دلیل تحریم‌ها دسترسی محدودی به فناوری‌های روز دارند. در چنین شرایطی هزینه‌های تولید در این مجموعه‌ها روزبه‌روز افزایش می‌یابد. درواقع با بهره‌گیری از تجهیزات نوین و پیشرفته، راندمان تولید ارتقا و محصولات پرت کاهش می‌یابد.

سال‌های متمادی تحریم، محدودیت در روابط بین‌المللی و چالش‌هایی که تولیدکنندگان برای تامین نقدینگی موردنیاز خود داشتند موجب‌شده امکان تامین تجهیزات و فناوری‌های نوین در کشور ما محدود شود. این کمبود فقط مختص صنایع پایین‌دستی آلومینیوم نیست و تولیدکنندگان صنایع بالادستی نیز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ضعف یادشده در حالی است که بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته راندمان تولید را افزایش و مصرف انرژی را به‌شدت کاهش می‌دهد؛ یعنی اثر مستقیم بر بهای تمام‌شده محصول و رقابتی بودن تولید دارد و به کسب سهم بیشتری از بازار منجر می‌شود. در همین حال با توجه به شرایط کشور و کمبودهای جدی در تامین انرژی، می‌توانند بخشی از چالش‌ها و کمبودهای این حوزه را هم برطرف کنند.

البته طی سال‌های گذشته دوربودن از فناوری‌های نوین نتوانسته از کیفیت شمش و محصولات آلومینیومی ایران بکاهد و درواقع حضور نیروی متخصص و توانمند، این ضعف را جبران کرده است. حضور نیروی انسانی متخصص در صنعت آلومینیوم کشور پس از منابع غنی انرژی، دومین مزیت این صنعت به‌شمار می‌رود که زمینه رشد و توسعه آن را فراهم کرده است. کما اینکه کشورهای منطقه که صنعت آلومینیوم پیشرفته‌ای دارند، اغلب از نیروهای خارجی برای کارهای تخصصی و مدیریت بهره می‌گیرند.

در ادامه باید خاطرنشان کرد که تولید در بخش خصوصی با بهره‌وری بیشتری همراه است، چراکه مدیریت هزینه برای این تولیدکنندگان اهمیت بیشتری دارد. این شرکت‌ها اغلب به تناسب دخل‌وخرجشان هزینه می‌کنند و با چالش مازاد نیروی انسانی روبه‌رو نیستند، مگر آنکه بخواهند افراد آموزش‌دیده را در شرایط خاصی حفظ کنند. همین موضوع نیز تاثیر بسزایی بر بهبود شرایط تولیدی آنها دارد؛ اما معمولا صنایع بالادستی آلومینیوم کشور با مشکل سربار نیروی کار روبه‌رو هستند و به‌جرئت می‌توان گفت حدود ۳۰ درصد نیروی انسانی این مجموعه‌ها مازاد بر نیاز آن‌هاست. در چنین شرایطی، هزینه‌های تولید در این شرکت‌ها افزایش می‌یابد و به تولیدکنندگان صنایع پایین‌دستی فشار وارد خواهد کرد.