بی‌توجهی به ۱۴ ثبت اختراع حوزه انرژی خورشیدی

دکتر داوود فدایی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و عضو هیئت‌مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر و رئیس مؤسسه تحقیقاتی فناوران خورشید پژوه (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به پتانسیل‌های انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه انرژی خورشیدی در کشور، گفت: از انرژی خورشیدی می‌توان انرژی موردنیاز خانگی را تأمین کرد که در این صورت ۴۰ تا ۴۲ درصد صرفه اقتصادی به همراه دارد.

وی تولید برق با استفاده از پانل‌های خورشیدی و تولید آب‌گرم با استفاده از آبگرمکن‌های خورشیدی را از کاربردهای مستقیم انرژی خورشیدی نام برد و یادآور شد: متأسفانه کشور درزمینه آبگرمکن‌های خورشیدی هیچ اقدام مؤثری انجام نداده و این در حالی است که اگر با اعطای یارانه در حد ۲ تا ۲.۵ میلیون تومان به هر خانواده و توسعه آبگرمکن‌های خورشیدی در بام خانه‌ها، ضمن امکان صرفه‌جویی در مصرف انرژی، امکان کاهش تولید منواکسید کربن و دی‌اکسید کربن به میزان ۴۰ تا ۴۲ درصد فراهم می‌شد.

فدایی، با اشاره به گستردگی آلودگی‌های زیست‌محیطی در کشور، اظهار کرد: استفاده مناسب از انرژی‌های خورشیدی می‌تواند به میزان قابل‌توجهی از تولید گازهای سمی چون منواکسید و دی‌اکسید کربن جلوگیری کند.

عضو هیئت‌مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران به کاربردهای انرژی‌های خورشیدی در بخش کشاورزی اشاره کرد و ادامه داد: ازآنجایی‌که بسیاری از کشاورزان توانایی پرداخت هزینه‌های سردخانه‌ها برای انبار مازاد محصولات خود را ندارند، کشاورزان با استفاده از خشک‌کن‌های خورشیدی می‌توانند مازاد محصولات را به‌صورت خشک‌شده به بازار عرضه کنند.

این محقق حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر کاربردی کردن پتانسیل‌های خورشیدی را درگرو اطلاع‌رسانی به کشاورزان و سایر اقشار جامعه دانست و خاطرنشان کرد: کشور در توسعه کاربردهای خورشیدی در بخش کشاورزی نیز موفق عمل نکرده است؛ چراکه اتکای کشور به منابع فسیلی است.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به حمایت‌های نامناسب دولت از تحقیقات دانشگاهی در این حوزه، یادآور شد: توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر همچنین می‌تواند در توسعه اشتغال که یکی از دغدغه‌های کشور است، مؤثر باشد که در این حوزه نیز کارنامه درخشانی نداریم.

وی درعین‌حال با تاکید بر ضرورت حضور بخش خصوصی در توسعه استفاده از انرژی‌های خورشیدی در بخش‌های مختلف، افزود: برای توسعه کاربردهای انرژی‌های خورشیدی لازم است بخش خصوصی فعالی که دغدغه ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی را داشته باشد، به میدان بیاید.

فدایی با انتقاد نسبت به حضور بازرگانان در حیطه انرژی‌های تجدیدپذیر، گفت: درحال‌حاضر در حوزه تجدیدپذیر ها بازرگانانی وارد شدند که تنها به حاشیه سود می‌اندیشند و اقدام به واردات تجهیزات نیروگاه‌های خورشیدی بی‌کیفیت به کشور کردند که این امر به توسعه صنعت انرژی‌های خورشیدی ضربه وارد کرده است.

عضو هیئت‌مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر اضافه کرد: لازم است دولت برای مراکز تحقیقاتی این حوزه که در بخش خصوصی شکل گرفته‌اند، در قالب معافیت مالیاتی و اعمال تخفیف‌ها، حمایت‌هایی را اعمال کند تا تحقیقات در حوزه انرژی‌های خورشیدی در کشور نهادینه شود. این در حالی است که به نظر می‌رسد رویکرد دولت، به نفع توسعه انرژی خورشیدی در کشور نیست.

وی به موفقیت‌های محققان کشور در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و یادآور شد: در ۲۰ سال گذشته پیشرفت‌های علمی زیادی در این زمینه صورت گرفته است، ولی ازآنجایی‌که منابع انرژی نفت و گاز بر همه حوزه‌های انرژی غلبه دارد؛ ازاین‌رو انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور فراگیر نشده است.

فدایی بر ضرورت حضور بخش خصوصی قوی که از حمایت‌های دولت و مجلس برخوردار باشد در این حوزه تاکید کرد و ادامه داد: در این صورت است که می‌توان امیدوار بود سهم اعظمی از انرژی‌های موردنیاز کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود.

وی به آلودگی‌های ناشی از منابع انرژی فسیلی اشاره کرد و گفت: علی‌رغم آن مشاهده می‌کنیم با همان ولعی که موجب شد با حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق از آب‌های زیرزمینی بهره‌برداری کنیم و آبخوان‌ها را از آب تهی کنیم، به سمت استخراج منابع نفت و گاز رفته‌ایم تا در آینده منابع سوخت فسیلی به پایان برسد.

فدایی، آمارهای بالای شیوع سرطان‌ها را ناشی از آلودگی‌های زیست‌محیطی دانست و ابراز امیدواری کرد که روزی عقل‌ها در کنار دل‌ها قرار گیرد و با اتخاذ بینش عقلانی در این راه به سمت مسیر درست حرکت کنیم.

واردات پنل‌های خورشیدی بی‌کیفیت

فدایی با اشاره به توانمندی‌های کشور در ساخت و تولید پنل‌های خورشیدی، توضیح داد: درحال‌حاضر این پنل‌ها در داخل کشور تولید می‌شوند، ولی ازآنجایی‌که تقاضا برای خرید آن کم است؛ ازاین‌رو تولید این تجهیزات در داخل کشور مقرون‌به‌صرفه نیست که این حوزه نیز نیاز به حمایت‌های دولتی دارد.

وی با اشاره به مصوبه دولت مبنی بر استفاده ۱۰ درصدی دستگاه‌های دولتی از انرژی‌های تجدیدپذیر، گفت: چنین قوانینی هرچند در کشور وضع‌شده است، ولی کمتر اجرایی می‌شود؛ درحالی‌که اگر چنین قانونی اجرایی می‌شد، تولید پنل‌های خورشیدی در کشور اقتصادی بود.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تعداد شرکت‌های سازنده پنل‌های خورشیدی را کمتر از انگشتان دست دانست و افزود: تعداد شرکت‌هایی که سیلیس را به ویفر و پنل‌های خورشیدی تبدیل کنند، در کشور کم است و از سوی دیگر به دلیل نبود تقاضا، تولید آن‌ها توجیه اقتصادی ندارد؛ ازاین‌رو سرمایه‌گذاری وسیعی در این حوزه صورت نمی‌گیرد.

وی با بیان اینکه مطالعات دانشگاهی بدون دریافت سفارش همانند کار کردن در یک جزیره است، اظهار کرد: ما تاکنون موفق به ثبت ۱۴ پتنت شدیم، ولی ازآنجایی‌که متقاضی برای این دستاوردها وجود ندارد؛ ازاین‌رو درنهایت ما به کنار ماندیم و نظاره‌گر هستیم.

پتانسیل‌های خورشیدی در کشور

عضو هیئت‌مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر به بیان پتانسیل‌های انرژی خورشیدی در کشور پرداخت و گفت: پتانسیل انرژی خورشیدی در کشور به‌اندازه‌ای است که هر فرد می‌تواند در هر نقطه از کشور به میزان لازم انرژی خورشیدی را دریافت کند؛ چراکه بر اساس برآوردها ایران متوسط ۵ برابر کشور آلمان پتانسیل تابش خورشید را دارد. ولی در کشور آلمان تاکید بر این است که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها سهم انرژی‌های خورشیدی باید به ۲۵ درصد برسد.

فدایی خاطرنشان کرد: متأسفانه در کشور هنوز نتوانسته‌ایم به سهم قابل‌توجهی در این زمینه برسیم که دلیل آن سیاست‌گذاری‌ها در قیمت انرژی بوده است.